Türkiye’de ilk hakemler; genellikle kendi takımının karşılaşması olmadığı zaman, maç yöneten futbolculardı.

Sürekli olarak hakemlik yapan ilk kişi; Türkiye’de futbolu ilk oynayanlardan biri olan ve aynı zamanda İstanbul Ligi’ni de kuran kişi olarak bilinen İngiliz James Lafontaine’dir. Onu kısa aralıklarla Kadıköy takımının eski sağ açığı Kinon ile Rum Elpis takımının kalecisi Vasiliadis izledi.

Futbol hakemi olarak adı tespit edilen ilk Türk, 1907 yılında Kadıköy ile Moda takımları arasındaki lig maçını yönetmiş olan Fuad Hüsnü Kayacan’dır. İlk Türk Futbolcusu olan Kayacan’ı çok geçmeden diğer Türk hakemleri izlemişlerdi. Bunlar Galatasaraylı Ali Sami Yen, Altınordulu Raşit Aydınoğlu, Fenerbahçeli Nasuhi Esat Baydar, Said Selahattin Cihanoğlu ve Galip Kulaksızoğlu.

1.Dünya Savaşı’nı izleyen yıllarda hakemlikte belli bir kariyere erişmiş kişiler ortaya çıktı. Yusuf Ziya Öniş, Sedat Rıza İstek, Burhan Felek, Taib Servet, Fethi Tahsin Başaran, Hikmet Barlan, Otomobil Nuri, Fitil Nuri Atasayar, Hamdi Emin Çap, Mahmut Duransoy, Ahmet Şerafettin ve Refik Osman Top bunların arasındaydılar. Türk futbolunun ilk büyük hakemleri olarak onlar tanındılar.

1920’li yılların ortalarına doğru, İstanbul’a yerleşmiş bulunan iki yabancı asıllı futbol hakemi de Türk futboluna ayrı bir renk kattılar. Bu kişiler, İngiliz Edward Allen ile Çek Anton Kratky idi. Zamanla onlara Avusturyalı Tilber de eklendi.

Anton Kratky ilk milli maçımızı yönettiği gibi, Mr. Allen’da 1930’lu yılların ortalarına kadar en zorlu lig maçlarının değişmez hakemi olarak sahalarımızda görev yapmıştır.

Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı ile ona bağlı olarak Türkiye Futbol Federasyonu’nun kurulmasıyla Türk futbolunda hakemlik konusu da ciddiyetle ele alınmış; ancak bu alanda değerlerini kanıtlamış kimseler futbol maçlarında görevlendirilmeye başlanmışlardı. Vefalı Necmi Çakar, Darüşşafakalı Cemal Faris, Galatasaraylı
Adil Giray, Altınordulu Abdullah Güz, Vefalı Saim Turgut Aktansel,
İstanbulsporlu Emin Ayla, yine İstanbulsporlu Kemal Halim Gürgen ve
Harbiyeli Niyazi Taşdelen beyler bu dönemin Türk futbolunda büyük isim yapmış
hakemleri olarak tanınırlar.

Türk futbolunda ilk hakemler, sıcak havalarda ceketlerini çıkarıp gömleklerinin kollarını sıvamak ve kravatlarını gevşetmek suretiyle; soğuk havalarda ise sokak kıyafetleriyle ve hatta paltolarıyla maç yönetirlerdi. İlk milli futbol maçımızın hakemi Anton Kratky’nin pırıl pırıl ütülü takıl elbise, kolalı yaka ve kravat, yelek, rugan pabuçlarla maç yönettiği görülmüştür. Hakemlerin maçları en şık ve en temiz giysileriyle yönetmeleri gerek görevlerine gerekse yönettikleri maçlara ve takımlara seyircilere olan saygılarının ifadesiydi.Yağışlı havalarda sahada şemsiye ile maç yöneten hakemlerde görülmüştür.

Union Club sahasında Fethi Tahsin Başaran ve Taksim Stadı’nda da yine yağmurlu bir havada oynanan maçta Harbiyeli Niyazi Taşdelen’in ellerinde şemsiye, sırtlarında biri palto, diğeri askeri kaputuyla ve paçalarını da çamurdan koruyacak şekilde sıvamak suretiyle maç yönettiklerine rastlanmıştır. Bu hal 1932 yılına kadar süregelmiş ve nihayet 1932 yılında ileri bir adım atılarak, hakemlik yapacaklar belirli kurslara tabi tutulmaya başlanmışlardır.

İstanbul’da Cağaloğlu’nda Eminönü Halkevi binasında açılan ilk “Futbol Hakem Kursu”nu Fenerbahçeli eski futbolcu ve hakemlerden Nüzhet Abbas Baba yönetmiş ve bundan sonra Türk futbolunda ilk diplomalı hakemler maçlarda görev yapmaya başlamışlardı. Bu ilk kursu daha sonra başta Ankara ve İzmir olmak üzere diğer illerimizde açılan hakem kursları izlemiş, böylece Türkiye’de futbol hakemliği ciddi esaslara bağlanmıştır.

1940 yılında Türk Futbol Hakemliğinde en büyük devrim gerçekleşmiş hakemler lisanslara bağlanmıştır. İlk hakem lisansları 1 Ekim 1940 günü sahiplerine dağıtılmıştır. 1 numaralı “Beynelminel Hakem” lisansı Nuri Bosut’a, 1 numaralı “Milli Hakem” lisansı da Şazi Tezcan’a verilmiştir. İki yabancı milli takım arasındaki ilk maçı 1946 yılında Şazi Tezcan yönetmişti. Bu, Şam’da oynanan Suriye-Lübnan maçıydı. İlk FIFA kokardını ise, yönettiği beş uluslararası maçtan sonra Sulhi Garan almıştır.

Bu futbol hakemleri sırasıyla şunlar:
1960 Sulhi Garan
1961 Cezmi Başar
1964 Muvahhit Afir
1964 Faruk Talu
1964 Semih Zoroğlu
1964 Hakkı Gürüz
1967 Mustafa Gerçeker
1967 Orhan Gönül
1968 Muzaffer Sarvan
1968 Nejat Şener
1969 Doğan Babacan
1970 Ertuğrul Dilek
1974 Orhan Cebe
1974 Ziya Türkdoğan
1976 Hilmi Ok
1976 Sabahattin Ladikli
1979 Talat Tokat
1980 Nihat Özbirgül
1981 Erkan Göksel
1982 İhsan Türe
1986 Yusuf Namoğlu
1989 Sadık Deda
1989 Coşkun Kutay
1989 Özcan Oal
1989 Erman Toroğlu
1990 Hasan Ceylan
1991 Oğuz Sarvan

Ülkemizde Eğitim Birliği (Tevhid-i Tedrisat) yasasının kabulü ile batı tipi bir eğitim sistemine geçilmesi, kendiliğinden okul sporları anlayışını da getirmiştir. Spor; ders programlarına girmeye başlamış, bunun sonucu olarak da İngiltere’dekine benzer biçimde diğer birçok spor dalı gibi futbol da okulların yaygınlaştığı bölgelerde yoğunluk kazanmıştır. Bu da hakemliğin gelişimini etkilemiştir.