Yüksek Gerilim Hattı ve Trafo Ä°le Yayılan Radyasyon İçin Mevcut Yasal Düzenlemeler Yetersiz Enerji iletim hatları yaklaşık 100 ila 1000 kat bir kirlenme meydana getirmektedir. Özellikle büyük kentlerde plansız yapılaÅŸmanın sonucu olarak yüksek gerilimli enerji iletim hatları ve indirici trafo merkezleri konutlarla iç içe bulunmaktadır. Bu konutlarda yaÅŸayan insanlar yüksek seviyeli elektromanyetik alanlara uzun süreli olarak maruz kalmaktadır. Türkiye’de yüksek gerilim hatları ve trafolardan kaynaklanan elektromanyetik radyasyon konusunda mevcut yasal düzenlemelerin yetersiz olduÄŸunu belirten Prof. Dr. Osman Çerezci ÅŸunları ifade etti: Yüksek gerilim hatlarının, yakın çevresinde yaÅŸayanlar için kanser riskini artırdığı bilinmektedir. Hamilelerde sıklıkla düşüklere neden olduÄŸu, psikolojik rahatsızlıklar verdiÄŸi tespit edilmiÅŸtir. Arılarda üretkenlik ve bal üretiminde düşüş gözlenmiÅŸtir. Yüksek gerilim hatlarına yakın bölgede oturan insanların kansere yakalanma riskinde yüklü partikül ve iyonların önemli rol oynadığına dikkat çekilmektedir. Yani yüksek gerilim hatları havada yüklü partiküller oluÅŸturur ve bunlarda havadaki kirliliklerle bütünleÅŸerek insanların nefes almasıyla bünyesine geçebilmektedir. Bodrum katına yerleÅŸtirilmiÅŸ bir trafonun yaydığı ÅŸiddetli manyetik alan nedeniyle 1. katta oturanları ve bitiÅŸikteki daireleri sürekli elektromanyetik ışımaya maruz bıraktığı belirlenmiÅŸtir. Böyle bir durumdan bilgisayarların ve diÄŸer elektronik cihazların etkilenmesi kaçınılmazdır. Okul bahçelerinde oynayan çocuklar için de bitiÅŸiklerinde bulunan trafodan yayılan manyetik alan bir ÅŸekilde olumsuz etkiler oluÅŸturabilecektir. Bu açıdan Milli EÄŸitim Bakanlığı’na önemli görevler düşmektedir. Elektromanyetik kirlilikten eÄŸitim çağındaki çocukların etkilenmemesi için çeÅŸitli okul bahçelerine yerleÅŸtirilmiÅŸ trafoların okul yakınlarından geçen iletim hatlarıyla beraber kaldırılarak, çevresi yeterince boÅŸ olan uygun arazilere kaldırılmasını saÄŸlamalıdır. Konutların yüksek gerilim hatlarından en az 100 metre uzaklıkta yapılması için gerekli yasal düzenleme yapılmalı. Bazı yerel yönetimlerin yüksek gerilim hatlarının altına önceden yapmış oldukları yürüme, koÅŸu yolları ve çocuk oyun parkları gibi tesisler iptal edilmeli. Uyarı iÅŸaretleri bulunan panolarla halk ikaz edilmeli. YerleÅŸim bölgelerinden geçen hatların yer altına alınması için proje geliÅŸtirilmeli veya güzergah deÄŸiÅŸiklikleri yapılmalı. Yüksek gerilim hatları, baz istasyonları, elektrikli ev aletleri ve cep telefonlarının yol açtığı elektromanyetik kirlilik; beyin tümörü, kanser, yorgunluk, lösemi, kısırlık, hafıza kaybı gibi birçok rahatsızlığa neden oluyor. Kaynak: SAÃœ Elektromanyetik AraÅŸtırma Merkezi Deney ve Test Laboratuvarı (www.semam.sakarya.edu.tr)