Türkiye Lig Tarihi Süper Lig Şampiyonluk Sayıları

Türk sporunun ilk teşkilatı olan Türk İdman Cemiyetleri İttifakı’nın kurulmasının ardından Yusuf Ziya Öniş başkanlığında ilk Türk Futbol Federasyonu 13 Nisan 1923 tarihinde Futbol Heyet-i Müttehidesi adıyla kurulmuştur.

21 Mayıs 1923 tarihinde FIFA’nın 26. üyesi olmuş, 1954 yılında kurulan UEFA’ya ise 1962 yılında üye olmuştur. 1992 yılında Türkiye Futbol Federasyonu özerkliğe kavuşmuştur. Lig organizasyonları TFF tarafından yapıldığı için tüm şampiyonlukların geçerliliği bulunmaktadır.

Hükümet, 16 Ocak 1924 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk’ün imzasını taşıyan Bakanlar Kurulu kararında; Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı’nın Türk gençliğinin bedeni ve ahlaki yükselişini sağlamaya ve halkın genel menfaatlerine hizmet etmeye çalışan bir teşkilat olduğunu ve vergilerden muaf tutulması gerektiğini belirtmiştir.

1924 yılında, başvekil İsmet İnönü himayesinde Ankara’da 4-12 Eylül arasında yapılan Türkiye Futbol Şampiyonası için çeşitli bölgelere davet gönderildi. (Fiziki zorluklar nedeniyle doğu ve güneydoğu bölgelerindeki takımlara yer verilmediği iddia edilmektedir.) İstanbul’dan 1923-1924 İstanbul Ligi birincisi Beşiktaş katılırken, iki askeri takım (Harbiye SK ve Bahriye SK) şampiyonaya dâhil edilmiştir. Harbiye ve Bahriye (her ikisi de İstanbul’dan) turnuvanın açılışında bir istisna oluşturdular, çünkü askeri kulüpler olarak şampiyonaya dahil edildiler. Diğer tüm takımlar şampiyonaya bölgesel liglerin şampiyonu olarak katıldı. Türkiye’deki ilk ulusal şampiyonaya toplam 15 takım katıldı. Tüm maçlar başkent Ankara’daki İstiklal Meydanı’nda yapıldı.

Tek maç eleme usulü oynanan karşılaşmalar sonucunda Harbiye SK, Türk futbol tarihinin ilk ulusal şampiyonu olmuştur.

Türkiye Futbol Şampiyonası şehir (bölge) liglerinde şampiyon olan takımları, eleminasyon usulüne göre karşılaştıran organizasyon, farklı şehir takımlarını bir araya getiren ilk ulusal futbol organizasyonu olma özelliğini taşımaktadır.

Acele kararlaştırılarak düzenlenen bu ilk şampiyonadan sonra, ödenel yetersizliği nedeniyle 1925 ve 1926 yıllarında organizasyona ara verildi. 1927 yılında ikinci kez düzenlenen Türkiye Futbol Şampiyonası 1928-1932 yılları arasında düzenlenmedi. 1932 yılında üçüncü kez yapılan şampiyona 1936 yılına kadar devam etti. 4 yıl aradan sonra 1940 yılında tekrar başlayan şampiyona 1948 sezonu hariç, 1951’e kadar düzenlendi.

Türkiye Futbol Şampiyonası Şampiyonları
Türkiye Futbol Şampiyonası
1924 Harbiye Spor Kulübü
1927 Muhafızgücü
1932 İstanbulspor
1933 Fenerbahçe
1934 Beşiktaş
1935 Fenerbahçe
1940 Eskişehir Demirspor
1941 Gençlerbirliği
1942 Harbiye Spor Kulübü
1944 Fenerbahçe
1945 Harbiye Spor Kulübü
1946 Gençlerbirliği
1947 Ankara Demirspor
1949 Ankaragücü
1950 Göztepe
1951 Beşiktaş

Milli Küme (Maarif Mükâfâtı ve Millî Eğitim Kupası), İstanbul, Ankara ve İzmir takımları arasında 1936-1950 yılları arasında 11 kez, deplasmanlı lig şeklinde düzenlenmiştir. İstanbul kulüplerinin bu ligi istememesi yüzünden kaldırılmıştır. 1948 Yaz Olimpiyatları ve 1949 Doğu Akdeniz Kupası nedeniyle iki kez oynanamamış ve ayrıca 1942 yılında düzenlenmemiştir.

Türkiye Milli Küme (Milli Eğitim) Ligi
1937 Fenerbahçe
1938 Güneşspor
1939 Galatasaray
1940 Fenerbahçe
1941 Beşiktaş
1943 Fenerbahçe
1944 Beşiktaş
1945 Fenerbahçe
1946 Fenerbahçe
1947 Beşiktaş
1950 Fenerbahçe

TFF, 1955-56 İstanbul Profesyonel Ligi şampiyonu olan Galatasaray’ı UEFA’ya katılması için gönderdi ve UEFA organizasyonlarına katılan ilk Türk takımı oldu. 1958-59 sezonunda son kez düzenlenen ligde ilk sekiz sırayı alan takımlar, 1959 sezonunda ilki gerçekleştirilen ulusal çaptaki Milli Lig’e katıldı.

Federasyon Kupası Türkiye Futbol Federasyonu tarafından Şampiyon Kulüpler Kupası’na katılacak takımı belirlemek için düzenlenmiş lig usülü bir organizasyondur. 1957 sezonunda Ankara’dan 12, İstanbul’dan ve İzmir’den 10 takım olmak üzere toplam 32 takım katıldı. Beşiktaş şampiyon oldu ancak TFF itirazlar üzerine, Beşiktaş’ın adını UEFA’ya geç bildirdiği için Beşiktaş Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası’na katılamadı. Sonraki sezonda ise İstanbul’dan 20, İzmir’den 10 ve Ankara’dan 8 takım olmak üzere toplam 38 takım organizasyona katıldı ve şampiyon olan takım Beşiktaş bu kez UEFA’ya katıldı.

Bölgesel lig şampiyonlarının Milli Lig’e çıkma kararı alınmasıyla da Federasyon Kupası feshedilmiş oldu. Süper Lig tarihinin 1959 yılından itibaren başlatılması kararı mahkeme tarafından iptal edilerek 1957 ile 1958 Federasyon Kupası şampiyonluk toplamına eklenmiştir.

Federasyon Kupası
1957 Beşiktaş
1958 Beşiktaş

1959 yılı Milli Lig oynanan ilk sezonudur. Bu lig, Türk Bayrağı’nın renklerini çağrıştıracak şekilde Kırmızı Grup ve Beyaz Grup adında iki gruba bölünen takımlar arasında çift devreli bir lig olarak oynanmıştır. Toplam 16 takımın yer aldığı bu sezonda, küme düşen takım olmamıştır. Sonraki 3 sezon ise 20 takımlı tek ligde oynanmıştır. 5. sezonda ise tekrar Kırmızı ve Beyaz Grup adında toplam 22 takımın yeraldığı iki gruba bölünerek oynanmıştır.

Türkiye Milli Ligi
1959 Fenerbahçe
1960 Beşiktaş
1961 Fenerbahçe
1962 Galatasaray
1963 Galatasaray

1963-64 sezonunda lig; Türkiye 1. Futbol Ligi adıyla düzenlenmeye başlanmıştır.

Türkiye Birinci Futbol Ligi
1964 Fenerbahçe
1965 Fenerbahçe
1966 Beşiktaş
1967 Beşiktaş
1968 Fenerbahçe
1969 Galatasaray
1970 Fenerbahçe
1971 Galatasaray
1972 Galatasaray
1973 Galatasaray
1974 Fenerbahçe
1975 Fenerbahçe
1976 Trabzonspor
1977 Trabzonspor
1978 Fenerbahçe
1979 Trabzonspor
1980 Trabzonspor
1981 Trabzonspor
1982 Beşiktaş
1983 Fenerbahçe
1984 Trabzonspor
1985 Fenerbahçe
1986 Beşiktaş
1987 Galatasaray
1988 Galatasaray
1989 Fenerbahçe
1990 Beşiktaş
1991 Beşiktaş
1992 Beşiktaş
1993 Galatasaray
1994 Galatasaray
1995 Beşiktaş
1996 Fenerbahçe
1997 Galatasaray
1998 Galatasaray
1999 Galatasaray
2000 Galatasaray
2001 Fenerbahçe

2001-2002 sezonunda lig; Türkiye Süper Ligi adıyla düzenlenmeye başlanmıştır.

Türkiye Süper Ligi
2002 Galatasaray
2003 Beşiktaş
2004 Fenerbahçe
2005 Fenerbahçe
2006 Galatasaray
2007 Fenerbahçe
2008 Galatasaray
2009 Beşiktaş
2010 Bursaspor
2011 Fenerbahçe
2012 Galatasaray
2013 Galatasaray
2014 Fenerbahçe
2015 Galatasaray
2016 Beşiktaş
2017 Beşiktaş
2018 Galatasaray
2019 Galatasaray
2020 İ. Başakşehir
2021 Beşiktaş
2022 Trabzonspor
2023 Galatasaray
2024 Galatasaray

Dünyanın hiçbir ülkesinde yerel federasyonların kurulduğu tarihten yıllar sonra bir tarih belirleyip bu tarihten itibaren 2 yıl öncesine ait şampiyonlukların sayıldığı başka bir ülke yok. TFF geçmişinde futbol konusunda ciddi bir tutarsızlık var.

Galatasaray Lisesi mezunu olan, Galatasaray Lisesi eski Müdürü Tarihçi Prof.Dr.Vahdettin Engin, “Bu ülkede 1900’lerin başından beri futbol oynanıyor. Taraftarlığı bırakıp bir spor tarihçisi olarak değerlendirdiğim zaman 1959 öncesi şampiyonlukların tescil edilmesi gerektiğini düşünüyorum.” dedi.

Takımların Şampiyonluk Sayıları Yılları Türkiye Futbol Tarihi