Milli mücadele yıllarında Büyük taarruz sonrası Türk ordusu Yunanlıları takiben İzmir’e girdiğinde şehir alevler içindeydi. Yunanlılar giderayak İzmir’i ateşe vermişlerdi. Atatürk de İzmir’e geldiğinde bu manzara karşısında çok üzülmüştü, buna rağmen, kin ve nefreti bir yana bırakarak, o ortamda bile Yunanlılarla nasıl dostluk kuracağını, düşündüğünü ifade etti. Ayrıca, Osmanlıdan beri Türkiye’nin bir numaralı düşmanı gözüken Ruslarla, Atatürk uzun süreli dostluk kurmayı başarmıştı.

Atatürk’ün bu politikalarının temelinde komşuları ile barış kuramayan devletlerde istikrar kurmanın mümkün olmayacağı yatıyordu. Türkiye’nin o tarihlerde, acilen huzura ve istikrara ihtiyacı vardı. Ayrıca komşudaki yangın size de sıçrayabilir. Atatürk, komşularla iyi geçinmeyi hem Türkiye, hem bölge, hem de dünya barışı için önemli görüyordu. Emperyalistlerin temel politikalarından biri olan ülkeleri ve milletleri birbirine düşürmek ve onları sömürmek anlayışını, Atatürk çok iyi sezerek hayatını emperyalizmle mücadeleye adamıştır.

Atatürk’ün bu barışçı ve insancıl politikası sadece komşu devletleri için değil bütün dünya devletleri için geçerliydi. Bütün insanlığı bir vücuda benzeterek bu vücudun bir yerindeki acıdan bütün vücudun ızdırap duyacağını belirtiyordu.

Atatürk, Türkiye’nin güvenliğini ve bölge güvenliğini sağlayan uluslararası antlaşmaların imzalanmasında öncü olmuş Sadabat Paktı ve Balkan Antantı’nın imzalanmasını sağlamıştır.

Atatürk’ten sonra, Türkiye ve bölge üzerinde emelleri olan emperyalistler, aynı oyunlarını tekrar sahnelemeye başlayarak Ortadoğu bölgesini Dünya barışını tehdit eden temel merkez haline getirmiştir. Türkiye de dahil bölge ülkelerinde iktidara gelenler emperyalizmin tuzağına düşmekten kurtulamamıştır. Ortadoğu bölgesi petrol zengini iken bölge insanı bundan yeterince faydalanamamaktadır. Bölgenin zenginlikleri batılı emperyalistlerce sömürülmektedir. İran-Irak savaşında olduğu gibi bazen ülkeler birbirleriyle savaşa sürüklenmekte bazen de Irak işgali gibi, ülke emperyalistlerce doğrudan işgal edilmektedir. Irak’a uygulanan senaryo şimdi Suriye’ye geçtikten sonra sıranın kimde olduğu bilinmemektedir.

Atatürk’ün dış politika anlayışının temelinde barışçılık ve insancıllık önde gelen özelliklerdir. Ortadoğu bölgesi Atatürk gibi bir liderin eksikliğini sürekli hissetmektedir.