Plastik endüstrisinde kullanılan polivinil klorür (PVC) plastiğin ilkel maddesi olan vinil klorür monomerine (VCM) maruziyeti Karaciğer kanseri ve anjiyosarkom neden olmaktadır.
PVC, petrol ve tuz’dan ilk aşamada üretilen Vinil Klorür (kısaca VC) monomerinin tam polimerleştirilmesi ile elde edilir. Yaklaşık 20 senedir, belli dozun üzerinde doğrudan VC alımının karaciğerler’de özel bir kanser türüne yol açtığı bilinmektedir.
Pencere çerçevesinden yer döşemesine kadar birçok üründe bulunan PVC Avrupa Birliği ülkelerinde kanserojen malzemeler arasında sayıldığı için yasaklı durumda.
PVC’nin kullanım alanları arasında, kapı ve pencere profilleri, vinil cephe kaplaması, boru ve tesisat malzemeleri, elektrik kabloları, döşeme, hobi malzemeleri sayılabilir.
Esnek ve ucuz olması nedeni ile malzeme su ve atık su endüstrisinde boru hatları için çok yaygın olarak kullanılır. Son 50 yıldır sağlık sektöründe de kullanıma girmiştir.
Parenteral kullanılan sıvıların, kan ve kan ürünlerinin torbalarında ve transfüzyon setlerinde, kateter, kanül ve drenlerde, stoma ürünlerinde ve daha birçok yerde PVC’ye rastlanır. Polivinil klorid, monomer haldeki vinil kloridin polimerizasyonu ile üretilir. PVC sert bir plastik olup, daha yumuşak ve daha esnek hale getirmek için plastifiyanlar ilave edilir.
AB ülkelerinin çoğunda kullanımı yasaklanmasına karşın Türkiye’de PVC (vinil klorür monomer) pazarı hızla büyüyor. Oyuncaklar, ambalajlama (cyling film), şişeler, kredi kartları, ses kayıtları ve suni deri yanında pencere çerçeveleri, kablolar, borular, yer döşemeleri, duvar kâğıtları ve pencere gölgelikleri gibi çok geniş tüketim ürününde bulunan PVC, dünyada en çok kullanılan ikinci plastik çeşidi olarak biliniyor. Uzmanlar, PVC’nin, içerisinde bulunan katkı malzemelerinden dolayı insan sağlığını kötü etkilediği yönünde uyarıyorlar.
PVC ürünleri ısınınca zehirli hidrojen klorür gazı yayıyor. PVC’nin yakılması halinde dioksin gibi zararlı bir madde açığa çıkıyor.
Kaynaklar:
cancer.gov/about-cancer/causes-prevention/risk/substances/vinyl-chloride
19january2017snapshot.epa.gov/sites/production/files/2016-09/documents/vinyl-chloride.pdf