Tablet Bilgisayar Akıllı Telefon Televizyon Uykusuz Yapıyor

Dışarısı aydınlık olduğunda, daha uyanık oluruz. Karanlık olduğunda, vücut uykululuğa neden olan melatonin adı verilen bir hormon üretir.

Akıllı telefonlar, tabletler, bilgisayarlar, televizyon ekranları ve bazı e-okuyucular güneş ışığına çok benzeyen kısa dalga boylu mavi ışık yayar. Bu ışık sadece bizi daha uyanık kılmakla kalmıyor, aynı zamanda bedeni hâlâ gündüz olduğunu düşünerek kandırıyor.

Buna karşılık, vücut vücudun doğal uyku-uyanıklık döngüsüne müdahale ederek daha az melatonin üretir.

Yabancı araştırmacılara göre yatmadan önce tablet gibi elektronik cihazların kullanılmaması öneriliyor.

Gönüllü 25 yaş civarında bulunan denekler üzerinde 2 hafta süren bir test uygulandı. Denekler loş ışıklı ortamda 4 saat yazı okuyarak hergün saat 22.00’de yatağına yattı. İlk hafta deneklerin yarısı yazıları kağıttan okuyarak, diğer yarısı ise Apple İpad üzerinden okuyarak yattı. İkinci hafta ise kağıt okuyanlar İpad ile diğerleri ise kağıttan hergün yazıları okuyarak yattı.

Çıkan sonuçlara göre Tablet üzerinden yazı okuyanlar ortalama 10 dakika geç uykuya dalarken derin uykuya yani rüya görülen uyku aşamasında yüzde 10 oranında kalabildiler. Kanlarındaki melatonin(uyku hormonu) seviyesi kağıttan kitap okuyan deneklere göre yüzde 55 daha az oranda oldu.

Araştırmada ayrıca, iPad kullanan denekler gece yeterli uyuyamamış olsada kendilerini akşamları daha az uykulu hissettiklerini ifade etti. Genellikle ertesi gün uykudan ayılmak için daha fazla zamana ihtiyaç duyuyorlardı.

Tabletler yoğun olarak optik spektrumun dalga boyunu yayar. Cam göbeği rengi ile gök kuşağının mavisi arasındaki kenar rengi gün ışığından farklıdır ve değişik sebeplerden ötürü melatonin salgılanmasını etkiler.

iPad ekranları ile televizyonlar, akıllı telefonlar ve bilgisayarlarda kullanılan ekranlar arasında çok sayıda ortak yön bulunuyor.

Yatmadan önce televizyon izleme dizüstü bilgisayar ya da tablet kullanma veya oyun oynama gibi aktivitelere son verilmeli. Bu tür cihazların arka aydınlatması ve renk sıcaklığı düşürülmeli. Ayrıca göz yorgunluğunu önlemek için kontrast ayarları düzgün ayarlanmalı.

E-kitaplar yerine kağıt kitaplar okunmalı. Elektronik kitap okuyucularını tercih edilmeli. E-ink okuyucular artık çok uygun fiyatlarda bulunabiliyor.

Enerji tasarruflu floresan lamba ve soğuk ışıklı LED ampuller ise tercih etmeyeceğiniz düşük dalga boyundaki farklı spektrumlara ait ışık yayarlar. Spektrumun mavi kısmını içermeyen kırmızı ışıklı LED arka aydınlatmaları kullanmayı da düşünebilirsiniz.

Ciddi uyku sorunu yaşayanlar spektrumun mavi kısmını engelleyen özel turuncu lensli gözlüklerden kullanmalı. Gece bilgisayar kullananlara bu tarz gözlükler tavsiye ediliyor.

Kaynak:
sleepfoundation.org/teens-and-sleep/screen-time-and-insomnia-for-teens