Mehmet Emin Buğra Kimdir

Çin’in işgali altında bulunan Doğu Türkistan’da yaşayan Uygur Türkleri, Türk boylarından biridir.

Uygur Türkleri geçmişte kurduğu devletlerle, gelişen ekonomisi, kültür, edebiyat ve sanat dallarıyla Türk tarihinde çok önemli yer tutmaktadır.

Çin günümüzde bu tarihi tamamen yok etmek için çok sayıda insanı eğitim kampı adı altında hücrelere kapatmış ve önemli eserleri yok etmiştir.

Devlet adamı, tarihçi, din alimi, siyasetçi, hukukçu, eğitimci ve komutan sıfatlarının yanında yi birde edebiyatçı olan Mehmet Emin Buğra 1901 yılında doğan ve 29 Nisan 1965 yılında Türkiye’de hayatını kaybeden Doğu Türkistan İslam Cumhuriyeti’nin kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanıydı.

Buğra hayatı boyunca Doğu Türkistan’ı işgal eden Çin hakimiyetinin zulüm ve işkencelerine karşı çare ve tedbirler aramıştır.

1929 yılında Doğu Türkistan’ın önemli şehirlerini gezip, o yerlerdeki Çin hükümetinin askeri gücünü ve o yöre halkını araştırdı.

Bütün Milli teşkilatlar 12 Kasım 1933 yılında Kaşgar’da toplanıp ‘‘Doğu Türkistan İslam Cumhuriyeti”ni kurdular ve Gökbayraktan Albayrağa selam gönderdiler.

Dört senelik çileli çalışmalarından sonra bugün bile istilacı Çinlileri rahatsız eden Şark-i Türkistan Tarihi adlı eserini kaleme aldı.

Mehmet Emin Buğra’nın bu eserini yayınladığı günden itibaren önce Milliyetçi Çin ve sonra Çin Komünist hükümetleri tarafından yasaklandı.

1983 yılında İstanbul’da ilk ve tek nüsha olarak baskısı yapılan eserde olaylar kronolojik olarak kaydedilmiş, vakaların seyri ve ilişkileri objektif olarak anlatılmıştır. Müellifin olaylar karşısındaki tavrı gerçek bir tarihçi, aydın bir kişilik ve şahsi duygularını işin içine karıştırmaması yönüyle de çalışmayı objektif bilgi ortaya koyması açısından değerli kılmaktadır.

Asya’nın Kalbi olan Doğu Türkistan hakkında siyasi, ekonomik, içtimai, coğrafi ve kültürel bilgi kitabı hüviyetindedir.