Kafein Maddesi Çocuklara Zararları Nelerdir

Kafeinin yetişkinler üzerindeki etkilerine ilişkin çok sayıda araştırma bulunmasına karşın, çocuk ve ergenler üzerinde yapılmış araştırma sayısı sınırlıdır.

Çocuklar, özellikle de küçük çocuklar kafeine karşı oldukça hassastır. Çünkü kafein, halen gelişmekte olan çocuk organizmasında etkisini çok daha hızlı gösterir.

Okul çağı çocuklarında yapılan bir çalışmada, günde 50 mg ve üzerinde kafein alan çocukların, 10 mg ve altında alanlara göre düşünmede güçlük ve sinirlilik benzeri olumsuz bulgular gösterdikleri saptanmıştır.

Kafein çocuklarda uykusuzluk, uykuya dalmada zorluk, baş ağrısı, odaklanma bozukluğu, mide sorunları, kalp hızında ve kan basıncında artış gibi sorunlara da neden olmaktadır.

Çocuklar için önerilen kafein miktarı, yaşa ya da ağırlığa göre değişmektedir. 2 ila 5 yaş çocukları için günde 25-50 mg, 5 ila 10 yaş çocukları için 50-75 mg, 10 ila 15 yaş çocukları için ise kafein alımının 75-125 mg ile sınırlandırılması önerilmektedir.

Çocuklara ağırlık başına önerilen kafein miktarı 2-3 mg/gündür. Yaşa ya da ağırlık başına önerilen kafein miktarları aşağı-yukarı birbiriyle örtüşmektedir. Çoğunlukla günde içilen bir kutu (330 ml) gazlı içecek ya da yenilen 40-50 gr sütlü çikolatayla çocuklara önerilen kafein miktarı, kolayca karşılanabilmektedir.

Uzun dönem kafein kullanımı genellikle alışkanlığa yol açmaktadır. Düzenli bir şekilde tüketilen kafeinin bırakılması halinde, istenmeyen bazı semptomlar ortaya çıkabilmektedir. Yoksunluk belirtileri olarak tanımlanan bu semptomlar arasında en sık gözlenenleri baş ağrısı, alınganlık, uyuşukluk, uykusuzluk, anksiyete, huzursuzluk, konsantrasyon eksikliği, depresyon ve sinirliliktir. Kafein alımının dereceli olarak azaltılması ile olumsuz etkileri azaltılabilen bu semptomlar, genel olarak kısa sürelidir ve metabolizma, tüketim sıklığı, tüketim miktarı vb. faktörlerle ilişkili olarak, kişisel farklılıklar gösterir.

Günde 8 ila 10 bardak çay ya da 2-3 fincan kahve ya da 2-3 kutu kolalı içecek, gebeler için risklidir.

Benzer şekilde, aynı miktardaki kafeinin yetişkinlere göre çok daha duyarlı olan çocuklar için de riskli olabileceği, bu nedenle günlük kafein alımının çocuklarda 125 mg’ı geçmemesi önerilmekte.

Anne-babaların kafeinin bir ilaç olduğunu, çocuk ve gençlerde uyku düzensizliğine neden olduğunu, bunun ise bellek ve öğrenme yeteneğini olumsuz etkilediğini, üreticiliği azalttığını, negatif muda, depresyona neden olduğunu, davranış kontrolünü azalttığını, düşünmeden hareket etmeyi artırdığını, fazla alınması halinde kalp atışlarını hızlandırdığını, kan basıncını yükselttiğini bilmeleri gerekir.

Son yıllarda kafeinin Tip 2 diyabet, parkinson ve karaciğer hastalıklarının riskini düşürdüğüne ilişkin görüşler ileri sürülmektedir. Ancak, kanıta dayalı olmadığı için bu konuda ileri çalışmalara gereksinim duyulmaktadır.