Dünyanın İlk Bilim Tarihi Doktorasını Alan Türk Aydın Sayılı Kimdir
Aydın Sayılı, 2 Mayıs 1913 yılında İstanbul’da doğan aslen Gaziantepli olan ve 15 Ekim 1993 tarihinde hayatını kaybeden Ordinaryüs Profesör Doktordur. Harvard Üniversitesi mezunudur. İngilizce, Arapça, Fransızca, Almanca ve Farsça dillerini bilmektedir. Dünyadaki ilk bilim tarihi doktorasının sahibidir. Türkiye’de Bilim tarihçiliğinin yerleşmesini sağlamıştır.
Gösterdiği üstün başarı üzerine Atatürk’ün tâlimatıyla 1933 yılında Harvard Üniversitesi’nde bilim tarihi okuması için Amerika’ya gönderilmiştir. Bilim tarihi disiplininin kurucusu Belçikalı Profesör George Alfred Leon Sarton’un danışmanlığı altında yapılmıştır. Buradaki eğitimi, İslâm dünyası ve fizik tarihi konularını kapsıyordu.
1937 yılında Isis dergisinde makaleler yayınlamaya başlamıştır.
1941 yılında The Institutions of Science and Learning in the Muslim World başlıklı teziyle doktorasını tamamlamıştır. Başta doktora tezi olmak üzere bütün eserleri İslâm dünyası ve Müslüman Türkler üzerinedir. Eserleri arasındaki doktora tezi dışındaki tüm çalışmaları yayınlandı. Doktora tezindeki konuları Türkiye’ye geldikten sonra geliştirerek devam ettirdi ve başka çalışmalar yayınlayarak bilim tarihi çalışmalarına bilgi ve yöntem kazandırdı.
1943 yılında Türkiye’ye dönen Sayılı, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’ne asistan olarak göreve başladı. Ankara Üniversitesi’ne bağlanan fakülte’de 1946 yılında doçent, 1952 yılında profesör, 1958 yılında ise ordinaryüs profesör oldu. 1974 yılında ise Felsefe bölümü başkanlığına getirildi. Bilim tarihçilerinin görevlerinden birisinin de Türk bilim dilinin gelişmesi için çalışması görüşünü geliştirmiştir.
1984 yılında Atatürk Kültür Merkezi’nin başkanlığına getirildi ve kuruluş çalışmalarını yürüttü.
Sayılı’ya göre Din bilimsel gelişmeye engel değildir. İslam Dünyası’ndaki ilk dönemlerde bilimin gelişiminde dinin büyük rolü olmuştur.
Sayılı’ya göre kültür sahibi olmak insanoğluna özgüdür; insanın ayırıcı bir vasfıdır. Adalet hissi, insanlık duygusu, bilime olan güven gibi insanın kapsamlı ve geniş vasıfları kültürel tezahürleridir.
2009 yılından itibaren 5 Liralık banknotların arka yüzünde portresi bulunmaktadır.