Dünyanın en büyük yapı sanatçılarından biri olan Mimar Sinan, 29 Mayıs 1489 tarihinde Kayseri’de doğdu; 17 Temmuz 1588’de İstanbul’da hayatını kaybetti. Mimar Sinan’dan sonra İstanbul, günümüzde çirkin yapılarla dolu beton yığınına dönüştüğü gibi altyapısı bozuldu.
Sinan’ın yaptığı 478 civarındaki eserin dökümü çıkarılırken, bunlardan 346’sının İstanbul’da bulunduğu belirtiliyor.
1532-1535 arasında Van Gölü’nün üstünden geçecek 3 geminin yapımını başarıyla tamamlaması üzerine kendisine haseki unvanı verildi. 1538’de yer aldığı Moldova seferi sırasında Prut Irmağı üstünde yaptığı bir köprüyle dikkatleri üstüne çekti. Bir yıl sonra Mimar Acem Ali’nin ölümü üzerine onun yerine saray başmimarı oldu.
Mimarbaşılık görevine atanmasından sonra Sinan, Osmanlı İmparatorluğunun en güçlü olduğu dönemde imar işlerinin gözetiminden sorumlu olmuştur.
Bu durumu iyi değerlendiren Sinan, en önemli külliyelerini, en çarpıcı cami ve medreselerini, su mimarisi alanındaki en ilgi çekici kemerleri ile hamamlarını İstanbul’da uygulamıştır. Sipariş aldığı eserlerin sahipleri arasında, başta padişahlar olmak üzere kadın sultanlar, veziriazamlar, vezirler gibi devletin en üst düzeyinde yer alanlar bulunmuştur. Ayrıca zengin iş sahipleri ile ikinci derecede bürokratlar da Sinan’a eserler yaptırmıştır.
Ortaya koyduğu yapı sayısı ve çeşidi bakımından mimarlık dünyasında ender görülen büyük bir meslekî performans göstermiştir. Bu yönü ile sadece Türk mimarlık ve sanat tarihinde değil, dünya mimarlık tarihinde bile eşine rastlanmayan bir sanatçı kimliğine sahiptir.
Mimar Sinan’ın yaşadığı dönemde İstanbul, bir dünya başkenti olarak ilgi çeken önemli bir metropol kimliği kazanmıştır.
Mimar Sinan eserleri ve bulundukları yerler:
Saraylar:
Saray-ı Atîk tamiri (Beyazıt)
Saray-ı Cedîd-i Hümâyûn tamiri (Topkapı)
Üsküdar Sarayı’nın tamiri (Üsküdar)
Galata Saray’ın eski yerine yeniden inşası (Galatasaray)
Atmeydanı Sarayı’nın yeniden inşası (Atmeydanı)
İbrahim Paşa Sarayı (Atmeydanı)
Yenikapı Sarayı’nın yeniden inşası (Silivrikapı)
Kandilli Sarayı’nın yeniden inşası (Kandilli)
Fenerbahçe Sarayı’nın yeniden inşası (Fenerbahçe)
İskender Çelebi Bahçesi Sarayı’nın yeniden inşası (İstanbul şehir dışında)
Halkalı Pınar Sarayı’nın yeniden inşası (Halkalı)
Rüstem Paşa Sarayı (Kadırga)
Mehmed Paşa Sarayı (Kadırga)
Mehmed Paşa Sarayı (Ayasofya yakınında)
Mehmed Paşa Sarayı (Üsküdar)
Rüstem Paşa Sarayı (Üsküdür)
Siyavuş Paşa Sarayı (İstanbul)
Siyavuş Paşa Sarayı (Üsküdar)
Siyavuş Paşa Sarayı (Üsküdar)
Ali Paşa Sarayı (İstanbul)
Ahmed Paşa Sarayı (Atmeydanı)
Ferhad Paşa Sarayı (Beyazıt civârında)
Pertev Paşa Sarayı (Vefa Meydanında)
Sinân Paşa Sarayı (Atmeydanı’nda)
Sofu Mehmed Paşa Sarayı (Hocapaşa)
Mahmud Ağa Sarayı (Yenibahçe)
Mehmed Paşa Sarayı (Halkalı yakınında Yergöğ)
Şâh-ı Hûbân Kadın Sarayı (Kasımpaşa Çeşmesi yakınında)
Pertev Paşa Sarayı (Şehrin dışında)
Ahmed Paşa Sarayı (Şehrin dışında)
Ahmed Paşa Sarayı (Taşra Çiftlik)
Ahmed Paşa Sarayı (Eyüp)
Ali Paşa Sarayı (Eyüp)
Mehmed Paşa Sarayı (Şehrin dışında, Rüstem Çelebi Çiftliğinde)
Mehmed Paşa Sarayı (Bosna)
Rüstem Paşa Sarayı (İskender Çelebi Çiftliğinde)
Külliyeler:
Haseki Külliyesi
Sokollu Mehmed Paşa Külliyesi
Su Yolları Kemerleri:
Bend Kemeri (Kâğıthane)
Uzun Kemer (Kemerburgaz)
Mağlova Kemeri (Kemerburgaz)
Gözlüce Kemer (Cebeciköy)
Müderris köyü yakınındaki kemer (Kemerburgaz)
Kırık Kemer (Kemerburgaz)
Köprüler:
Büyükçekmece Köprüsü
Silivri Köprüsü
Mustafa Paşa Köprüsü (Meriç üzerinde)
Sokullu Mehmed Paşa Köprüsü (Tekirdağ)
Odabaşı Köprüsü (Halkalıpınar)
Kapıağası Köprüsü (Haramidere)
Mehmed Paşa Köprüsü (Sinanlı)
Vezir-i Âzam Mehmed Paşa (Mostar) Köprüsü (Bosna, Vişigrad Kasabası’nda)
Drina Köprüsü
Kanuni Sultan Süleyman Köprüsü
Hamamlar:
Sultan Süleyman Hamamı (İstanbul)
Sultan Süleyman Hamamı (Kefe)
Üç Kapılı Hamam (Topkapısarayında)
Üç Kapılı Hamam (Üsküdar Sarayında)
Haseki Sultan Hamamı (Ayasofya yakınında)
Haseki Sultan Hamamı (Bahçekapı)
Haseki Sultan Hamamı (Yahudiler içinde)
Valide Sultan Hamamı (Üsküdar)
Valide Sultan Hamamı (Karapınar)
Valide Sultan Hamamı (Cibali Kapısında)
Mihrimah Sultan Hamamı (Edirnekapı)
Lütfi Paşa Hamamı (Yenibahçe)
Mehmed Paşa Hamamı (Galata)
Mehmed Paşa Hamamı (Edine)
Kocamustafapaşa Hamamı (Yenibahçe)
İbrahim Paşa Hamamı (Silivrikapı)
Kapıağası Yâkub Ağa Hamamı (Sulumanastır)
Sinan Paşa Hamamı (Beşiktaş)
Molla Çelebi Hamamı (Fındıklı)
Kaptan Ali Paşa Hamamı (Tophâne)
Kaptan Ali Paşa Hamamı (Fenerkapı)
Müfti Ebüssü’ûd Efendi Hamamı (Macuncu Çarşısında)
Mîrmirân Kasımpaşa Hamamı (Hafsa)
Merkez Efendi Hamamı (Yenikapı dışında)
Nişancı Paşa Hamamı (Eyüp)
Hüsrev Kethüdâ Hamamı (Ortaköy)
Hüsrev Kethüdâ Hamamı (İzmit)
Hamam (Çatalca)
Rüstem Paşa Hamamı (Sapanca)
Hüseyin Bey Hamamı (Kayseri)
Sarı Kürz Hamamı (İstanbul)
Hayreddin Paşa Hamamı (Zeyrek)
Hayreddin Paşa Hamamı (Karagümrük)
Yakub Ağa Hamamı (Tophâne)
Haydar Paşa Hamamı (Zeyrek)
İskender Paşa Hamamı
Odabaşı Behruzağa Hamamı (Şehremini)
Kethüdâ Kadın Hamamı (Akbaba)
Beykoz Hamamı
Emir Buhârî Hamamı (Edirnekapı dışında)
Hamam (Eyüp)
Dere Hamamı (Eyüp)
Sâlih Paşazâde Hamamı (Yeniköy)
Sultan Süleyman Hamamı (Mekke)
HayreddinPaşa Hamamı (Tophane)
Hayreddin Paşa Hamamı (Kemeraltı)
Rüstem Paşa Hamamı (Cibali)
Valide Sultan Hamamı (Üsküdar)
Camiler:
İstanbul Süleymaniye Camii
İstanbul Şehzadebaşı Camii
Haseki Camii
Mihrimah Sultan Camii (Edirnekapı)
Mihrimah Sultan Camii (Üsküdar)
Rüstem Paşa Camii (Tahtakale)
Sokullu Mehmed Paşa Camii (Kadırga Limanında)
Sokullu Mehmed Paşa Camii (Azapkapı)
Sokullu Mehmed Paşa Camii (Büyükçekmece)
Has Odabaşı Camii (Fatih)
Hamâmî Hatun Camii (Sulumanastır)
Ferruh Kethüdâ Camii (Fatih)
Kara Camii (Sofya)
Kazasker İvaz Efendi Camii (Eğrikapı)
Kılıç Ali Paşa Camii (Tophane)
Ahî Çelebi Camii (İzmir İskelesi yakınında)
Ebü’l-Fazl Camii (Beyoğlu)
Sinan Paşa Camii (Beşiktaş)
Eski Valide Camii (Üsküdar)
Ferhad Paşa Camii (Çatalca)
Drağman Yunus Camii (Fatih)
Gazi Ahmet Paşa Camii (Topkapı)
Hadım İbrahim Paşa Camii (Silivrikapı)
Abdurrahman Paşa Camii (Kastamonu, Tosya)
Molla Çelebi Camii (Fındıklı)
Nişancı Paşa Çelebi Camii (Kiremitlik)
Piyale Paşa Camii (Beyoğlu)
Rüstem Paşa Camii (Tahtakale)
Selimiye Camii (Edirne)
Zâl Mahmud Paşa Camii (Eyüp)
Çavuşbaşı Camii (Sütlüce)
İskender Paşa Camii (Kanlıca)
Şah Sultan Camii (Eyüp)
Şehzade Cihangir Camii (Tophane)
Şemsi Ahmed Paşa Camii (Üsküdar)
Osman Şah Validesi Camii (Aksaray)
Sultan Bayezid Kızı Camii (Yenibahçe)
Ahmed Paşa Camii (Topkapı)
Sokullu Mehmed Paşa Camii (Hafsa, Trakya)
Sokullu Mehmed Paşa Camii (Burgaz)
İbrâhim Paşa Camii (Silivrikapı)
Bâli Paşa Camii (Fatih)
Hacı Evhad Camii (Yedikule yakınında)
Kazasker Abdurrahmân Çelebi Camii (Molla Gürânî)
Mahmud Ağa Camii (Ahırkapı yakınında)
Hoca Hüsrev Camii (Kocamustafapaşa)
Defterdar Süleyman Çelebi Camii (Üsküplü Çeşmesi yakınında)
Yunus Bey Camii (Balat)
Hürrem Çavuş Camii (Yenibahçe yakınında)
Sinan Ağa Camii (Kadı Çeşmesi yakınında)
Süleyman Subaşı Camii (Unkapanı)
Kasım Paşa Camii (Tersane yakınında)
Muhiddin Çelebi Camii (Tophane)
Molla Çelebi Camii (Tophane ile Beşiktaş arasında)
Çoban Mustafa Paşa Camii (Gebze)
Pertev Paşa Camii (İzmit)
Rüstem Paşa Camii (Sapanca)
Rüstem Paşa Camii (Samanlı)
Rüstem Paşa Camii (Bolvadin)
Rüstem Paşa Camii (Rodoscuk)
Mustafa Paşa Camii (Bolu)
Ferhad Paşa Camii (Bolu)
Mehmed Bey Camii (İzmit)
Osman Paşa Camii (Kayseri)
Hacı Paşa Camii (Kayseri)
Cenâbî Ahmed Paşa Camii (Ankara)
Lala Mustafa Paşa Camii (Erzurum)
Sultan Alâeddin Selçûkî Camiinin (Çorum) yenilenmesi,
Abdüsselâm Camiinin (İzmit) yenilenmesi,
Kiliseden dönme Eski Câminin yeniden yaptırılması(İznik)
Hüsreviye (Hüsrev Paşa) Camii (Halep)
Sultan Murad Camii (Manisa)
Orhan Camiinin yenilenmesi (Kütahya)
Kâbe-i Şerîf’in kubbelerinin tamiri
Hüseyin Paşa Camii (Kütahya)
Sultan Selim Camii (Karapınar)
Sultan Süleyman Camii (Şam, Gök Meydanda)
Taşlık Camii (Mahmud Paşa için, Edirne)
Defterdar Mustafa Çelebi Camii (Edirne)
Haseki Sultan Camii (Edirne, Mustafa Paşa Köprüsü başında)
Cedid Ali Paşa Camii (Babaeski)
Semiz Ali Paşa Camii (Ereğli)
Bosnalı Mehmed Paşa Camii (Sofya)
Sofu Mehmed Paşa Camii (Hersek)
Maktul Mustafa Paşa Camii (Budin)
Firdevs Bey Camii (Isparta)
Memi Kethudâ Camii (Ulaşlı)
Tatar Han Camii (Kırım, Gözleve)
Vezir Osman Paşa Camii (Tırhala)
Rüstem Kethüdâsı Mehmed Bey Camii (Tırhala)
Mesih Mehmed Paşa Camii (Yenibahçe)
Türbeler:
Yahya Efendi Türbesi (Beşiktaş)
Barbaros Hayreddin Paşa Türbesi (Beşiktaş)
Arap Ahmed Paşa Türbesi (Fındıklı)
Sultan Süleyman Türbesi (Süleymaniye)
Şehzade Sultan Mehmed Türbesi (Şehzadebaşı)
Sultan Selim Türbesi (Ayasofya civârında)
Hüsrev Paşa Türbesi (Yenibahçe)
Şehzadeler Türbesi (Ayasofya)
Vezir-i Âzam Rüstem Paşa Türbesi (Şehzade Türbesi yakınında)
Ahmed Paşa Türbesi (Eyüp)
Mehmed Paşa Türbesi (Topkapı)
Çocukları için inşa ettiği türbe
Siyavuş Paşa Türbesi (Eyüp)
Siyavuş Paşa’nın çocukları için yapılan türbe (Eyüp)
Zâl Mahmûd Paşa Türbesi (Eyüp)
Şemsi Ahmed Paşa Türbesi (Üsküdar)
Kılıç Ali Paşa Türbesi (Tophane)
Pertev Paşa Türbesi (Eyüp)
Şâh-ı Hûban Türbesi (Üsküdar)
Haseki Hürrem Sultan Türbesi (Süleymaniye)
Darülkurralar:
Sultan Süleyman Han Darülkurrası (İstanbul)
Valide Sultan Darülkurrası (Üsküdar)
Hüsrev Kethüdâ Darülkurrası (İstanbul)
Mehmed Paşa Darülkurrası (Eyüp)
Müftü Sa’di Çelebi Darülkurrası (Küçükkaraman)
Sokullu Mehmed Paşa Darülkurrası (Eyüp)
Kâdızâde Efendi Darülkurrası (Fâtih)
Medreseler:
Sultan Süleyman Medresesi (Mekke)
Süleymaniye Medreseleri (İstanbul)
Yavuz Sultan Selim Medresesi (Halıcılar Köşkünde)
Sultan Selim Medresesi (Edirne)
Sultan Süleyman Medresesi (Çorlu)
Şehzade Sultan Mehmed Medresesi (İstanbul)
Haseki Sultan Medresesi (Avratpazarı)
Valide Sultan Medresesi (Üsküdar)
Kahriye Medresesi (Sultan Selim yakınında)
Mihrimah Sultan Medresesi (Üsküdar)
Mihrimah Sultan Medresesi (Edirnekapı)
Mehmed Paşa Medresesi (Kadırga)
Mehmed Paşa Medresesi (Eyüp)
Osman Şah Validesi Medresesi (Aksaray yakınında)
Rüstem Paşa Medresesi (İstanbul)
Ali Paşa Medresesi (İstanbul)
Ahmed Paşa Medresesi (Topkapı)
Sofu Mehmed Paşa Medresesi (İstanbul)
İbrahim Paşa Medresesi (İstanbul)
Sinan Paşa Medresesi (Beşiktaş)
İskender Paşa Medresesi (Kanlıca)
Kasım Paşa Medresesi
Ali Paşa Medresesi (Babaeski)
Mısırlı Mustafa Paşa Medresesi (Gebze)
Ahmed Paşa Medresesi (İzmit)
İbrahim Paşa Medresesi (Îsâ Kapısı’nda)
Şemsi Ahmed Paşa Medresesi (Üsküdar)
Kapı Ağası Mahmûd Ağa Medresesi (Ahırkapı)
Kapıağası Cafer Ağa Medresesi (Soğukkuyu)
Ahmed Ağa Medresesi (Çapa)
Hamid Efendi Medresesi (Fil Yokuşu)
Mâlûl Emir Efendi Medresesi (Karagümrük)
Ümm-i Veled Medresesi (Karagümrük)
Üçbaş Medresesi (Karagümrük)
Kazasker Perviz Efendi Medresesi (Fatih)
Hâcegizâde Medresesi (Fatih)
Ağazâde Medresesi (İstanbul)
Yahya Efendi Medresesi (Beşiktaş)
Defterdar Abdüsselâm Bey Medresesi (Küçükçekmece)
Tûtî Kadı Medresesi (Fatih)
Hakîm Mehmed Çelebi Medresesi (Küçükkaraman)
Hüseyin Çelebi Medresesi (Çarşamba)
Şahkulu Medresesi (İstanbul)
Emin Sinan Efendi Medresesi (Küçükpazar)
Yunus Bey Medresesi (Draman)
Karcı Süleyman Bey Medresesi
Hacce Hatun Medresesi (Üsküdar)
Defterdar Şerifezâde Medresesi (Kâdıçeşmesi)
Kadı Hakîm Çelebi Medresesi (Küçükkaraman)
Kirmasti Medresesi
Sekban Ali Bey Medresesi (Karagümrük)
Nişancı Mehmed Bey Medresesi (Altımermer)
Kethüdâ Hüseyin Çelebi Medresesi (SultanSelim)
Gülfem Hâtun Medresesi (Üsküdar)
Hüsrev Kethüdâ Medresesi (Ankara)
Mehmed Ağa Medresesi (Çatalçeşme)
Kervansaraylar:
Kervansaray (Sultan Süleyman İmareti yakınında)
Kervansaray (Büyükçekmece)
Rüstem Paşa Kervansarayı (Rodosçuk)
Kebeciler Kervansarayı (Bitpazarı)
Rüstem Paşa Kervansarayı (Galata)
Ali Paşa Kervansarayı (Bursa)
Ali Paşa Kervansarayı (Bitpazarı)
Pertev Paşa Kervansarayı (Vefâ)
Mustafa Paşa Kervansarayı (Ilgın)
Rüstem Paşa Kervansarayı (Sapanca)
Rüstem Paşa Kervansarayı (Samanlı)
Rüstem Paşa Kervansarayı (Karışdıran)
Rüstem Paşa Kervansarayı (Akbıyık)
Rüstem Paşa Kervansarayı (Karaman Ereğlisi)
Hüsrev Kethüdâ Kervansarayı (İpsala)
Mehmed Paşa Kervansarayı (Hafsa)
Mehmed Paşa Kervansarayı (Burgaz)
Rüstem Paşa Kervansarayı (Edirne)
Ali Paşa Çarşısı ve Kervansarayı (Edirne)
İbrâhim Paşa Kervansarayı (İstanbul)
İmaretler:
Sultan Süleyman İmareti (Süleymaniye)
Haseki Sultan İmareti (Mekke)
Haseki Sultan İmareti (Medîne)
Mustafa Paşa Köprüsü başında bir imaret (Edirne)
Sultan Selim İmareti (Karapınar)
Sultan Süleyman İmareti (Şam)
Şehzade Sultan Mehmed İmareti (İstanbul)
Sultan Süleyman İmareti (Çorlu)
Valide Sultan İmareti (Üsküdar)
Mihrimah Sultan İmareti (Üsküdar)
Sultan Murad İmareti (Manisa)
Rüstem Paşa İmareti (Rodoscuk)
Rüstem Paşa İmareti (Sapanca)
Mehmed Paşa İmareti (Burgaz)
Mehmed Paşa İmareti (Hafsa)
Mustafa Paşa İmareti (Gebze)
Mehmed Paşa İmareti (Bosna)
Darüşşifalar:
Eymân Darüşşifası (Süleymaniye)
Haseki Sultan Darüşşifası (Haseki)
Valide Sultan Darüşşifası (Üsküdar)
Mahzenler:
Buğday Mahzeni (Galata Köşesinde)
Zift Mahzeni (Tersâne-i Âmirede)
Anbar (Sarayda)
Anbar (Has Bahçe Yalısında)
Mutbak ve kiler (Sarayda)
Mahzen (Unkapanı)
İki adet anbar (Cebehâne yakınında)
Kurşunlu Mahzen (Tophane)