DNA Analizi ve Soyağacı Hizmetleri Sunan Siteler Verileri Herkesle Paylaşabilir

Son zamanlarda gen ve genetik çevrimiçi servisler popülerlik kazandı. Kamuya açık genetik veritabanlarının yanlış kullanılabileceği unutulmamalıdır. Kullanıcılar, genetik profillerininin laboratuvarlarda belirlenmesi için kullanılacak biyolojik numuneleri; bir parça deri, tırnak, saç, kan, tükürük veya yanağın içinden alınan bir örneği gönüllü olarak bu hizmetlere gönderiyor. Bu numuneler, örneğin, bir kişinin soyunu izlemek veya bazı hastalıklara genetik yatkınlığını belirlemek için kullanılabilir.

Gizlilik, bu hizmetlerin gündeminde değildir. Genetik hizmetleri, profilleri önceden veritabanında bulunanlarla eşleştirmek suretiyle çalışır (aksi halde, aile üyeleri bulunamaz). Kullanıcılar, bu hizmeti kullanan akrabaları kendilerini bulsunlar diye bazen gönüllü olarak bilgilerini paylaşırlar. Buradaki ilginç ayrıntı ise genlerini paylaşan bu müşterilerin aynı zamanda diğer aile üyelerinin genetik bilgilerini de yayınlamasıdır. Aslında bu akrabalar, özellikle DNA’ları ile insanların kendilerini takip etmelerini istemeyebilir.

Science dergisinin 2018 Ekim ayında yayınlanan araştırmasına göre, bugüne kadar yaklaşık 15 milyon insan genetik test yaptırdı ve elektronik form ile profil oluşturdu.

Genetik profillerin oluşturulmasının yanında, iyi niyetli arkadaşlar ve akrabalar tarafından durumunuzu tüm dünyaya istemeyerek açıklamanın daha yaygın bir şekli sosyal medyada fotoğraf, video ve yayınların etiketlenmesidir.

Sosyal ağlar, kullanıcıların etiketleri ve kendilerinden bahsedilmesini çeşitli derecelerde kontrol etmesine izin verir. Örneğin, Facebook ve VK.com başkaları tarafından yayınlanan fotoğraflardan etiketleri kaldırmanıza izin verir ve sizi etiketleyebilecek veya sizin etiketlendiğiniz materyalleri görecek kişileri sınırlamanızı sağlar. Facebook kullanıcıları, yükledikleri fotoğrafların etiketlenen kişilerin arkadaşları tarafından görülmesini engelleyebilir. VK.com gizlilik ayarları ise kullanıcılara, etiketlenen fotoğrafları görebileceklerin listesini oluşturmasına izin verir.

İnternet halihazırda hayal edebileceğimizden çok daha fazla sosyal, hatta biyolojik bilgi içeriyor. Bunu kontrol edemememizin nedenlerinden biri de bu bilgilerin varlığından haberdar olmamamızdır. Yeni teknolojilerin gelişmesiyle birlikte, özel veri kavramının yakın zamanda geçmişe ait bir şeye dönüşmesi muhtemeldir. Gerçek ve çevrimiçi kişiliklerimiz giderek daha fazla iç içe geçmektedir ve internette yer alan tüm sırlar er ya da geç ortaya çıkacaktır.

Bununla birlikte çevrimiçi gizlilik sorunu son zamanlarda dünya genelinde hükümetler seviyesinde dile getirilmiştir.