Çekingen çocuklar şu tip özelliklerle anlaşılır;
Yaşıtlarıyla iletişim kurmada zorlanır, arkadaşlarıyla birlikte olmak yerine yalnızlığı tercih ederler, yaşıtlarından çekinir, bazı hallerde kendilerinden küçüklerle bir araya gelir.
Annelerinin yanından ayrılmaz hatta büyükanneleriyle yalnız kalmaktan kaçınır. Annelerinden ayrıldıklarında ağlamalar olur.
Kendilerini sözlü olarak ifade etmekten çekinirler, kendilerine soru sorulduğunda bazen cevaplandırmaktan kaçınırlar, başlarını öne eğerler, nadir hallerde de göz veya baş hareketi ile cevaplandırmakla yetinirler.
Çoğunlukla güvensiz ve huzursuz çocuklardır. Araştırma bulgularına göre bazılarında saldırganlık duyguları görülebilir.
Okul ortamı veya arkadaş grubu içinde bulunduklarında oyuna katılmak isteseler bile kendilerinde bu cesareti bulamazlar. Mutlaka biri gelip ellerinden tutup onu oyuna sokması gerekir, oyuna girdikten sonra da mutlu olurlar.
Çekingen çocuklar aynı zamanda onlardan ne beklendiğini veya yeni bir durumu nasıl ele alacaklarını bilmediklerinde, özellikle yeni bir iş karşısında kaldıklarında normalin üstünde bir huzursuzluk gösterir.
Çekingen çocukların çoğunun sınıfta sevdikleri bir yer vardır. Bu yer genellikle faaliyetlerden, kalabalıktan uzak ve rahatça oturabilecekleri bir yerdir. Burada olup biten şeylerin çoğuna karşı ilgisiz ve birçoğundan habersizdirler.
Çekingenliğin Nedenleri:
Ebeveynin aşırı baskıcı ve otoriter olması
Ailenin aşırı koruyucu olması (bekçi anne sendromu)
Çocuğun başarısızlık korkusu taşıması
Çocuğun aile üyeleri tarafından ciddiye alınmaması, söylediklerine aldırış edilmemesi
Çocuktan yaşı ve kapasitesinin üzerinde beklentiye girmek
Çocuğun sürekli eleştirilmesi ve başkalarıyla kıyaslanması
Çocuğun çabasına karşı tepkisiz kalmak
Çocuğu yüreklendirmemek
Çocuğun bazı konularda karar vermesine izin vermemek, onun duygu ve düşüncelerine değer vermemek
Çekingenlik hemen düzeltilebilecek bir durum olmadığı için sabırlı olmak gerekiyor.
Öncelikle çocukların annelerinden kopmalarına yardım etmek gerek. Çocuğun arkadaşlarıyla birlikte olmasına fırsat sağlamak, daha sonrada bir arkadaş grubu ya da faaliyet grubuna girmelerini sağlamak gerekir. Başarılı ve mutlu olacakları bir alanın keşfedilmesi onları huzurlu kılar.
Resmi ve özel kurumlarla tanışması sağlanmalı. Bu bağlamda faturaların yatırılması vb. işler verilmeli.
Öğretmenleriyle konuşarak onların desteği sağlanmalı. Öğretmen bu anlamda sınıftaki lider vasıflı çocuklarda yardım alabilmelidir. Bu öğrencilerin çekingen çocukla yakın diyalog kurması teşvik edilmeli. Öğretmen derste işlediği konu hakkında ona soru sormalıdır. Fakat bu soruların ilk zamanlarda mümkün olduğunca kısa cevaplı olması gerekir. Hatta bazen sorular evet veya hayır diyecek şekilde de sorulmalıdır. Bu durum onun güvenini pekiştirecektir. İlerleyen zamanlarda uzun cümleler kullanması teşvik edilmeli ve sorular bu merkezli sorulmalıdır. Alaycı çocukların, çekingen çocukları maskara etmelerine asla izin verilmemeli.
Asla başkalarıyla kıyaslanmamalı ve kişiliği aşağılanmamalı. Sportif faaliyetler kurslara yönlendirilmeli.
Kendi başına kararlar alması teşvik edilmelidir. Alışverişte ona vazife verilmeli ve ona güvenildiği hissettirilmelidir.
Çocuğun fizyonomik yapısı ve konuşma şekliyle dalga geçilmemeli.