Konuşma seslerini çıkarma işlemine söyleyiş denir.

Konuşan kişiyi dinleyenler, konuşmacının konuşma seslerini atladığını, seslerin yer değiştiğini, ekleme ve çarpıtmalar yapıldığını algılıyorsa söyleyiş bozukluğundan bahsedilebilir. Söyleyiş bozukluğunun yabancı adı artikülasyon bozukluğu demektir.

Bu soruna neden olanlar ağız yapısı, dudak, dil gibi organlarda bozukluk, dil kaslarında bozukluk, dil bağının dil ucuna yakın olması, damağın çok yüksek veya düz olması, damak yarıklığı ve burunda et olması, çene, kas ve sinirlerde bozukluk, işitme kaybı, zihinsel gerilik durumlarında ortaya çıkar.

Diğer nedenler; konuşma organları sağlıklı olmasına rağmen öğrenme ve alışkanlıklardan kaynaklanan konuşmada üstlendiği görevi tam ve sağlıklı olarak yerine getiremeyenlerde, bulunduğu ortamda sürekli yabancı dil konuşulması veya konuşulan dilin yetersiz olması, konuşmayı kazanma ve pekiştirme döneminde çocukla ilgilenecek bir yetişkinin olmaması yada çocuğa konuşmayı öğretmek için izlenilen yolun yanlış olması, çocuğun zihin düzeyinin konuşmayı zamanında ve doğru kazanabilmesini engellemesi, çocuğun duygusal bir çatışma içinde olması, aile arasında geçimsizlik, maddi sorunlar ve göç gibi sorunlar, çekingen ve utangaç kişilik, konuşma için gerekli algıya sahip olunmaması nedeniyle ses belleği ve ses ayırım gücünde zayıflık, psikolojik nedenler.

Konuşmadaki hatalara örnekler;
Atlamalar: Atlama yanlışlarında sözcüklerin yalnız bir kısmı söylenir örneğin hayvan yerine ayvan, rehberlik yerine reberlik, saat yerine sat, araba yerine arba kelimeleri söylenir.

Yerine Koyma: Sözcüğün başı, ortası veya sonundaki bir sesin yerine başka bir ses kullanılır. Örneğin Anne kelimesi yerine anna, Ben yerine ban, Evet yerine avat, Arı yerine ayı, Kitap yerine kipat, Harita yerine halita kelimeleri söylenir.

Eklemeler: Sözcüklerdeki fazla sesleri içerir. Örneğin Aşağı kelimesi yerine aşşağı, atmış yerine altmış, eşek yerine eşşek, pencere yerine penicere, saat yerine sahat kelimeleri söylenir.

Çarpıtmalar: Sesler tam doğru olmamakla birlikte gerçeğine yakındır. Ses, konuşma dilinde olmayan yeni bir ses olarak çıkarılır. Örneğin Size kelimesi yerine sie, Karagöz yerine kaksgöz, Ekmek yerine emme

Söyleyiş bozukluklarını düzeltmek için dört aşama gerekli:

1- Nedenleri ortaya çıkarmak
2- Çocuğun probleminin farkına vardırılması
3- Özürlü sesin düzeltilmesi
4- Artikülasyon çalışmasının sonlandırılması