Özbekistan 23 ve 24 Haziran 2016 tarihlerinde Taşkent’te düzenlenecek olan Şanghay İşbirliği Örgütü(ŞİÖ) Devlet Başkanları Zirvesine hazır olduğunu açıkladı.
Zirveye katılacak ülkeler;
Afganistan Cumhurbaşkanı Aşraf Gani
Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping
Hindistan Başbakanı Narendra Modi
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif
Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev
Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev,
Moğolistan Cumhurbaşkanı Tsakhiagiin Elbegdorj
Pakistan Cumhurbaşkanı Memnun Hüseyin
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin
Türkmenistan Cumhurbaşkanı Kurbankulu Berdimuhammedov
Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahmon
İran, Pakistan, Hindistan, Moğolistan ve Afganistan, Şanghay İşbirliği Örgütü gözlemci üyeleridir.
Hindistan ve Pakistan ise Özbekistan’da düzenlenecek liderler zirvesinde örgütün resmi üyeliğine kabul edilecekler.
Şanghay İşbirliği Örgütü(ŞİÖ) Çin Halk Cumhuriyeti girişimleriyle ortaya çıktı. Çin’in bölgeye olan ilgisinin ardındaki faktörler şunlar;
Çin sınır anlaşmazlıkları konusunda Sovyetler Birliği ile 1989 yılında görüşmelere başlamıştır. Sovyetler’in dağılmasıyla sınır bölgelerinde istikrarı sağlama amacıyla Orta Asya’da yeni kurulan cumhuriyetler ile diyaloglara devam edilmiştir.
Deng Xiaoping’in belirlediği reform ve dışa açılma ilkeleri doğrultusunda 1978’ten itibaren ülkenin doğu sahillerinde gözle görülür bir gelişme olmasına rağmen, Doğu Türkistan Özerk Bölgesi, İç Moğolistan, Tibet Özerk Bölgesi gibi batı bölgelerinde hiç bir gelişme elde edilememiştir.
Çin Orta Asya ve Rusya ile karayolu, demiryolu bağlarını kurarak bölge ticaretini ve batı bölgelerinde ekonomik gelişiminin önünü açmaya çalışmıştır.
Ekonominin hızla büyümesiyle Çin’in petrole olan bağımlılığı artmış; 1993 yılı itibariyle Çin petrol ithal eden ülke konumuna gelmiştir. Basra Körfezi bölgesine bağımlılığı azaltmak için Çin, özellikle Rusya ve Kazakistan ile petrol boru hattı konusunda bir dizi anlaşmaya imza atmıştır.
Soğuk savaştan sonra Amerika’nın tek süper güç olarak sahneye çıkması üzerine Çin stratejik ortaklık arayışlarına başlamıştır.
Dünya petrol üretim ve kullanım pazarının yarısından fazlasını elinde bulunduran ve Hindistan, İran, Moğolistan ve Pakistan’ın gözlemci olarak bulunduğu örgüt, Amerika’ya karşı etkili bir kutup oluşturmaktadır.
Birliğin amacı Amerika karşısında batıya karşı alternatif ve etkili bir blok oluşturmak, dünya nüfusunun çeyreğinin yaşadığı coğrafyada, en büyük güvenlik tehditleri olarak belirtilen terör, ayrılıkçılık ve aşırıcılıkla mücadele adı altında bu coğrafyada yaşayan halk ve uygarlıkları dizginlemektir. (Bunların içinde özerk Türk devletleride bulunmaktadır)