İnsan vücudunda bulunan statik elektrik insan üzerinde baş ağrısı, stres, depresyon gibi negatif etkiler yapar ve kalbe zararlıdır. Vücuttan statik elektriği atmak için ağaçlara dokunmak, toprağa çıplak ayakla basmak ya da tuzlu suya ayakları sokmak gerekir. Giydiğiniz kıyafetlere özellikle kazaklara dikkat edin. Kazaklar statik elektrik yüklüyse vücudunuzda devamlı statik elektrik olur ve kapı tokmakları musluk gibi cisimlere dokunduğunuzda kısa süreli rahatsız edici zararsız çarpılma meydana gelir.
Tekstil ürünlerindeki statik elektrik, farkına varılmaksızın kaybolur. Elektrik, iyi elektrik iletkenliğine sahip lifler boyunca taşınıp uzaklaştırılır. Tüm lifler yaşken, kuru hale göre daha iyi iletkendirler, bu yüzden kuru halde statik elektriklenme daha fazladır. Pamuk ve viskon kuru olduklarında bile statik elektrik biriktirmezler, yün, ipek ve asetat ise sadece kuru ortamda statik elektriğin varlığını gösterirler; düşük nem emilimine sahip, iyi iletkenler; poliester, poliamid ve akrilik ıslak ortamda dahi statik elektriğin varlığını gösterirler.
İnsanların almış oldukları statik elektrik hem sağlıklarına, hemde kullanmış oldukları elektronik cihazlara zarar vermektedir. Statik elektrik plastik, levha, kağıt, karton gibi yalıtkan malzemelerde çalışan bir çok endüstrinin sorunudur.
Statik elektriklenmenin oluştuğu yerde henüz akamamış, birikmiş elektrik enerjisi vardır. İki farklı cisim birbirine sürtüldüğünde veya iki farklı materyalin yüzeyi bir araya getirilip ayrıldığında statik elektriklenme oluşur. Eğer materyaller kötü elektrik iletkenleri ise statik üretildiği yerde kalır. Saç tarakla tarandığında, tarak elektrikle yüklenir ve küçük kağıt parçalarını çeker.
Statik Elektriğin Zararı ve Topraklamanın Önemi:
Elektronik bileşenler üzerinde çok tehlikeli sonuçları olabilir. Statik boşalma sırasındaki akım, çok yüksek olmasa da voltaj farkı anlık olarak onbinlerce volta çıkabilir. Bu kadar yüksek voltaj bellek yongaları gibi bileşenlere kolayca zarar verebilir.
Bilgisayar mutlaka topraklı bir prizden güç almalıdır.
Çünkü bilgisayar çalışırken de hareketli parçalar(fanlar) nedeni ile statik elektrik oluşabilir. Toprak hattı statik elektrik boşalmasını sağlayacaktır.
Statik (Durgun) Elektriğe Karşı Önlemler:
Açıkta kalmış uçlara dokunmayın
Elektrik aletlerini sadece yalıtılmış noktalarından tutun
Elektrikli aletlerin kapaklarını kapalı tutun
Elektrikli aletler ile çalışırken mümkün olduğunca iki elinizi kullanmayın
Elektrik olan uçlara bir şeyler yapıştırmayın
Çalışırken saat ve ziynet eşyası gibi takıları çıkarın
Ellerinizin kuru ve temiz olmasına dikkat edin
Cihazları fişten çektikten sonra tekrar açıp kapatın.
Statik elektrik nedeniyle kıvılcım veya çıtırdama sesi çıkması: İyi yalıtkan liflerin birinden yapılan gömlek veya bluzlar biraz hızlı olarak vücutan çıkarılırlarsa, elbiseyi çıkarma esnasında kıvılcım veya çıtırdama sesi fark edilebilir. Karanlıkta ise mavimsi şimşek gibi ışığı görülür. Bu kıvılcımlar normal kullanımda önemli olmasa da; yanıcı buharın mevcut olduğu ortamlarda bir patlamaya neden olabilir. Bazı anestezi maddelerinin parlayıcı ve patlayıcı olmasından ötürü, söz konusu olan bu kıvılcım oluşumu hastanelerin ameliyat salonlarında giyilen elbiselerin bu özelliğine dikkat etmeyi gerektirir.
Kumaşlardaki bu etkinin üstesinden gelebilmek için kumaşa başarıyla uygulanabilecek dayanımlı ve ucuz anti-statik bitim işlemleri geliştirilmesi konusundaki araştırmalar yoğun bir şekilde devam etmektedir.
Statik elektrik nedeniyle giysi yapışması: Bir etek ve astarı, birbirlerine sürtündükleri için ters elektrik ile yüklendiğinde birbirine yapışırlar. Kullanımda bir giysi diğeri üzerine yapışma eğilimindedir. Bu yüzden kumaşı kurutmadan önce ıslatma maddesinden geçirmek faydalıdır. Bu maddeler liflerin yüzeyinde kalarak elektrik iletkenliğini arttırır ve böylece statik elektriğin akarak kumaştan uzaklaşmasını sağlar.
Statik elektrik nedeniyle kumaş kirlenmesi: Eğer kir ve lifler zıt yüke sahip olursa, kir lif yüzeyine yapışır ve bazen yapışma öyle kuvvetlidir ki yıkanmayla bile kirin uzaklaştırılması zordur. Etek altına giyilen astar belli poliester liflerinden yapılır, bu yüzden özellikle eteğin alt kısımlarında astar ile etek birbirine daha çok değdiğinden statik elektriklenme artar ve kirlenme veya grileşme gösterir.
Statik Elektriğin Zarar Verebileceği Ortamlarda Alınacak Önlemler: Elektrostatik yüklere karşı bir önlem, yalıtkan giysi, terlik veya ayakkabılardan, birikime yol açacak kalın ipek veya yün halılardan özellikle duvardan duvara olanlardan kaçınmak gerekir.
Statik elektriğin tahrip edici etkilerinden korunmak için; petrol tankerlerinde ve cephane yüklü araçlarda yere değen zincirler, yüksek yapılarda da toprak bağlantılı paratonerler kullanılır. Patlayıcı madde bulunulan depoya çivili ayakkabılarla girilmez. İçeride çivisiz özel ayakkabı giyilir. Ayrıca depo görevlileri naylon, orlon, perlon gibi statik elektrik oluşturabilen giysileri kullanamaz.
Özellikle rutubetli havalarda ve boydan boya halı ile kaplı olan evlerde oluşan statik elektrik, halı üzerinde duran metal sehpa tarafından alınmaktadır. Aynı şekilde insan teması ile elektronik aletlere statik elektrik aktarımı olmaktadır. Bu elektrik o derece kuvvetlidir ki, sabah saatlerinde üzerinde kimse dolaşmadan bakıldığında halı üzerinde ve metal sehpalar üzerinde basit ölçüm araçlarıyla görünmektedir.
Statik elektriği önlemenin veya şiddetini azaltmanın yollarından biri, bulunulan ortamın nemlendirilmesidir. Çünkü nemli havada bulunan iyonlar statik yükün bir kısmını yok eder. Nem oranını yüzde 60’a çıkartmak, deşarj olasılığını azaltır. Fakat bu yöntem iyi bir çözüm değildir. Havadaki yüksek nem oranı, çalışanlar açısından rahatsız bir ortam oluşturduğu gibi yüzeylerde ıslaklığa ve donanımda daha hızlı paslanmaya yol açar. Ayrıca yüzeylerdeki ıslaklık, statik elektrik açısından iletkenlik sağlar.
Elektronik malzemelerle çalışma yapılan tüm ortamlarda antistatik malzemeler kullanılarak, statik yüke karşı kesinlikle tedbir alınmalıdır. Antistatik malzemeler statik elektriğin oluşmasını ve elektronik devre elemanlarının zarar görmesini önleyebilen malzemelerdir.