Dünyada kağıt para üzerinde kadın resmi olan 48 ülkeden biri Türkiye. 2009 yılında dolaşıma çıkan 50 Türk Liralık banknotların arka yüzünde bulunan ilk ve tek Kadın fotoğrafı Fatma Aliye Topuz’a aittir.

5 TL’nin arkasındaki kişi kimdir? Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı
10 TL’nin arkasındaki kişi kimdir? Prof. Dr. Cahir Arf
20 TL’nin arkasındaki kişi kimdir? Ahmed Kemaleddin
50 TL’nin arkasındaki kişi kimdir? Fatma Aliye Hanım
100 TL’nin arkasındaki kişi kimdir? Buhurizade Mustafa Itri
200 TL’nin arkasındaki kişi kimdir? Yunus Emre

Fatma Aliye Topuz Kimdir?
Fatma Aliye Topuz 9 Ekim 1862 yılında İstanbul’da doğdu. 13 Temmuz 1936 yılında İstanbul’da yaşamını yitirdi.

Tarihçi Ahmet Cevdet Paşa’nın büyük kızıdır. Aynı zamanda tiyatrocu ve Münir Özkul’un eski eşi olan Suna Selen’in anneannesidir.

İlk Türk romanını Zafer hanım yazdı ancak başka roman yazmadığı için Türk edebiyatının ilk kadın romancısı olarak Fatma Aliye Topuz ismi geçmektedir.

Ali Sedat Bey’in evde özel hocalardan aldığı dersleri dinleyerek kendini geliştirdi. Fransızcaya merak salarak ders alıp bu dili iyi düzeyde öğrendi.

17 yaşında Kolağası Faik Bey ile evlendi ve dört kızı oldu. Evliyken 10 yıl boyunca eşinden gizli kitap okumak zorunda kaldı. Bu dönemlerde kadınların yazı yazması ayıp sayılıyordu.

Eşi izin verdikten sonra takma adlar kullanarak tercümeler yapmaya başladı.

İlk olarak 1890 yılında Georges Ohnet’in Volonté adlı romanını Meram adıyla Bir hanım takma ismiyle çevirdi. Sonraki eserlerde Mütercime-i Meram takma adını kullandı.

1891 yılında yayımlanan Hayal ve Hakikat romanı Ahmet Mithat Efendi ile birlikte yazdığı bir eserdi.

Fatma Aliye Hanım, 1892 yılında Muhadarat adlı ilk romanını kendi adıyla yayımladı.

Fatma Aliye Hanım, edebi eserlerinin yanında kadınlara özel gazetelerde kadın sorunlarıyla ilgili makaleler yazdı.

1892’de yayımlanan Nisvan-ı İslam adlı kitabında Avrupalı kadınlara İslam’da kadının durumunu anlattı.

Fatma Aliye, Osmanlı döneminde kadın hakları konusunda büyük gayretler gösterdi.

Eserleri 1893 yılında Şikago’da Dünya Kadın Kütüphanesi Kataloğu’nda sergilenmiştir.

Yapıtları
Roman: Ref’et (1898), Udi (1899), Enin (1910), Muhadarat (1892), Hayal ve Hakikat (1892).

Çeviri: Meram (1890)

Yaşamöyküsü ve tarih alınındaki yapıtları: Namdaran-ı Zenan-ı İslamıyan (Ünlü İslam Kadınları) (1892)
Teracim-i Ahval-ı Felasife (Felsefecilerin Yaşamları) (1900)
Hayattan Sahneler (Levayih-i Hayat)

Osmanlıda Kadın: Cariyelik, Çokeşlilik, Moda

Ayrıca Fatma Aliye üzerine Ahmed Midhat’ın Fatma Aliye Hanım yahud Bir Muharrire-i Osmaniye’nin Neşeti (1893) adlı bir incelemesi vardır.

Fatma Aliye-Mahmud Esad. Çok Eşlilik: Taaddüd-i Zevcat. Editör: Firdevs CANBAZ

Kosova Zaferi / Ankara Hezimeti: Tarih-i Osmaninin Bir Devre-i Mühimmesi (1915)
Ahmed Cevdet Paşa ve Zamanı (1913)

Teracim-i Ahval-i Felasife: Filozofların Biyografileri (1900)
Tedkik-i Ecsam (1901)