Amerikan Kredi Derecelendirme Kuruluşu Sahte Not Verdiği İçin Ceza Aldı

Amerikan kredi derecelendirme kuruluşları, siyasi notlar verdiği gerekçesiyle uzun süredir Türkiye’de eleştiriliyordu.

Bu durumu doğrular nitelikte Moody’s kuruluşuna Amerika’daki ev kredilerine yanlış notlar verdiği için para cezası kesildi.

Amerika’da mortgage kredileri için şişirilmiş not kullanan Moody’s’e, Amerikan sermaye piyasası kuruluşu SEC tarafından 16,25 milyon dolar para cezası kesildi.

Türkiye’nin kredi notunu düşüren Moody’s son olarak Türkiye’deki 20 bankanın kredi notunu indirmişti.

Türkiye’de derecelendirme kavramı ilk kez 1990 yılında ortaya çıkmış ve yasal temelleri 1997 yılında atılmıştır. Sermaye Piyasası Kurulunun, yürürlüğe giren Derecelendirme Faaliyeti ile Derecelendirme Kuruluşlarına İlişkin Esaslar başlıklı tebliği ile beraber derecelendirme faaliyetleri, faaliyetleri yapacak uluslararası kuruluşları hangileri olacağı hüküm altına alınmıştır.

Dünya genelinde yerel ve uluslararası alanlarda faaliyet gösteren birçok kuruluş vardır.

Ancak tekel bir yapıyla derecelendirme sektöründe faaliyet gösteren üç büyük kredi derecelendirme kuruluşu mevcuttur. Bunlardan ilk ikisi olan Standart & Poor’s (S&P) ve Moody’s kredi derecelendirmenin yaklaşık yüzde 80’ini yapmaktadırlar. Diğer bir kuruluş ise Fitch Ratings şirketidir (Türkiye ofisini kapatıp Türkiye’den çekildi).

Geriye kalan kuruluşlar faaliyet alanlarını genişletmeye başlamış olsalar dahi pazar payı olarak yüzde 3-4 civarında kalabilmişlerdir. Zaman zaman bu kuruluşlar Türkiye ve Rusya gibi kredi notundan memnun olmayan ülkeler tarafından yoğun eleştirilere maruz kalmışlardır.

Moody’s Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları arasında en eski ve S&P kuruluşundan sonra en yüksek paya sahip kuruluştur. Moody’s, 1909 yılında faaliyete başlamış ve ilk olarak devlet demir yolları tahvillerini derecelendirmiştir. 1914 yılından sonra kuruluşun faaliyet alanı genişleyerek yatırımlara ve kamu borçlanma araçlarına ilişkin derecelendirmeler yapılmaya başlanmıştır. 1970’li yıllarda ise şirket özel kesim tahvillerini derecelendirme faaliyeti bünyesine eklemiştir.

Derecelendirme kuruluşlarının Türkiye’ye verdiği notlar incelendiğinde çoğu dönem için Türkiye’nin yatırım yapılabilir seviyeden uzak olduğu söylenebilir. Bu seviyenin ekonomide iyileşme yaşanırken dahi düşük olması bazı kesimlerce Türkiye’ye objektif not verilmediği savunuldu. Ayrıca ekonomi ve siyasi çevre tarafsızlık konusunda kredi notu veren kuruluşları oldukça fazla eleştirmiştir. Derecelendirme kuruluşlarının eleştirilere maruz kalmalarının önemli nedenlerinden biri de kredi notlarının piyasayı etkileme gücünün yüksek olmasıdır. Sonuçta güvenilir olmayan veya taraflı olarak verilen kredi notları ülkeye girecek olan yabancı yatırımların engellenmesi anlamına gelmektedir.

Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşları Türkiye’de Nasıl Kabul Edildi
Türkiye’nin Kredi Notu Düşürülürse Neler Olur
Türkiye Siyasi Not Veren Amerikan Kredi Derecelendirme Kuruluşlarından Bıktı Milli Kuruluş Geliyor