Kâşgarlı Mahmud Kimdir Eserleri Nelerdir

Mahmud bin Hüseyin bin Muhammed El Kaşgari (Kâşgarlı Mahmud), 1008 yılında Kırgızistan’da doğan 1105 yılında Opal köyünde hayata veda eden, Türk dili tarihinin yeniden yazılmasını sağlayan ve Türkçenin karanlıktaki pek çok konusunu aydınlatan Dîvânu Lugâti’t-Türk’ü kazandıran, Türklük biliminin kurucusu, Türk sözlükçülüğünün atası ilk Türk dil bilginidir. Dîvânu Lugâti’t-Türk kayıtlarında soylu bir aileden geldiği ve çok iyi yetiştirilmiş bir şehzade olduğu anlaşılmaktadır. Kâşgarlı Mahmud’un soy kütüğü, İslam dinini seçen ilk Türk kağanı Abdülkerim Satuk Buğra Han’a çıkmaktadır.

Saciye ve Hamidiye Medreseleri’nde tahsil gördükten sonra kendisini Türk dili üzerine araştırmalara adamıştır. Hocalarından biri, Dîvânu Lugâti’t-Türk’te de adını andığı Şeyh İmam ez-Zahid Hüseyin bin Halef el-Kâşgari’dir.

Türk dünyasını dolaşarak Türk soylu halkların dili, edebiyatı ve kültürü üzerine yıllarca sürecek bir araştırma yapmaya yönelten gelişmeler, soy kütüğü üzerine yapılan çalışmalarla ortaya çıkarılmıştır. Türkçenin bütün lehçelerini yerinde öğrenmiş, geleneklerini göreneklerini yakından takip etmiştir.

Türkçenin söz varlığı hakkında çok ayrıntılı bilgiye sahiptir. Döneminin Türk yazı dillerini çok iyi biliyordu. Türk topluluklarından derlediği sözlerin anlamları, türleri ve çeşitli özelliklerine hakimdi. Ayrıca Türk dilinin eski söz varlığından da haberdardı. Tüm bunlar Kâşgarlı Mahmud’un çok iyi bir dil öğrenimi gördüğünü ve kendisini yetiştirdiğini göstermektedir.

İran ve Irak’a giderek, Arapça, Farsça ve Rumca öğrenip, medreselerde hocalık yaptığı belirtilmektedir. 1072 yılında Bağdat’a giderek daha önce yazmaya başladığı eserini tamamlamıştır. Ayrıca Türk dil bilgisi kitabı yazmıştır fakat bu kitap günümüze ulaşmamıştır.