İyi Bir Öğretmende Bulunması Gereken İletişim Özellikleri Nitelikler Yeterlilikler

İlişkilerin niteliği yönünden her ne kadar öğretmen-öğrenci ilişkileri, ilgili yasa ve yönetmeliklerce belirlenmişse de mesleğin doğası gereği bu ilişkiler, duygusal yönü de ağır basan ilişkilerdir.

Öğretmende bulunması gereken kişisel özellikler hakkında birçok araştırmalar yapılmış ve bu araştırmalar sonucu farklı kişilik özelliklerinin önemi üzerinde durulmuştur. Bugün iyi bir öğretmenin özellikleri konusunda henüz herkesin uzlaşabileceği standartların oluşturulduğu söylenemez ancak aşağıda genellikle tüm eğitimciler tarafından kabul gören, bir öğretmende bulunması gereken en önemli kişilik özellikleri diğer bir deyişle, öğretmenlik meslek ahlâkı şöyle özetlenebilir:

Sevecen olmalı, öğrenciyi sevmeli, sevdiğini hissettirmeli. Çünkü eğitim sevgiyle başlar. Sevgiyle yaklaşmak aynı zamanda güven duygusunu da pekiştirir. Başarı ancak sevgiyle mümkündür.

Yeni görüş, bilgi ve fkirlere açık olmalı, tarafsız olmalı, bunu öğrencilere hissettirebilmelidir.

Empati kurabilmeli, esnek olmalı, ihtiyaçlara uygun değişiklikler
yapabilmelidir.

Hoşgörülü ve sabırlı olmalıdır. Bireysel faklılıklardan dolayı yavaş ve hızlı öğrenenler olduğunu unutmamalı, sabırlı olmalı, duygularını kontrol altında tutmalı, en küçük olumsuzluklarda hemen cezalandırma yoluna gitmemeli, hoşgörülü olmalıdır.

Esprili olmalıdır. Bu özelliğe sahip öğretmenler dozunu iyi ayarlamak koşuluyla dersi daha eğlenceli hale getirirler, gerilim azalır, disiplin sorunları en aza indirilmiş olur.

Öğretmen öğrencilerinin başarılı olacağına inanmalı ve onları başarılı olmaları için desteklemelidir.

Öğrencilerini öğrenmeye karşı cesaretlendirici ve destekleyicidir.

Öğrenci ve meslektaşlarının fikirlerine, farklı inanç, görüş ve gruplara karşı saygılı ve uzlaştırıcı olmalıdır.

İyi giyinmeli, temiz ve düzenli olmalı, güzel ve etkili konuşmalıdır.

Mesleğini sevmeli, çağdaş olmalı, herkese karşı önyargısız bir tavır içinde olmalıdır. Güler yüzlü, adil, dengeli olmalıdır.

Yardımseverlik, dürüstlük, güvenirlik gibi sosyal özelliklere sahip
olmalıdır.

Öğrencilerin kendilerini rahat ifade edebilecekleri demokratik ortamlar hazırlayabilmelidir.

Kendini geliştirmeye, yenilemeye ve eleştirmeye açık olmalıdır. Eğitim teknolojilerini iyi takip etmelidir.

Derste istekli, canlı, enerjik ve aktif olmalıdır. Kişisel sorunlarıyla sınıfı ve okulu meşgul etmemelidir.

Zamanı etkili bir şekilde kullanmalı, dersi zamanında başlatmalı, zamanında bitirmelidir. Öğrencilerini de zaman yönetimi konusunda bilinçlendirmelidir.

Öğrencileri birey olarak görmeli, onlara değer vermeli ve değerli olduklarını fark ettirmelidir. Öğrencinin özelliklerine uygun davranmalı, farklılıklarına saygı göstermelidir.

Her toplumun kendine özgü kültürel yapısı ve değerleri anlayışıyla öğrenme-öğretme ortamını düzenlemelidir.

Çocuk hakları, insan hakları, anayasa ve demokrasi ilkelerinin tümünü benimsemeli, uluslararası anlayışı, işbirliğini, dostluğu, barışı destekler, bu davranışların kazanılması için çaba gösterir.

Eleştirel düşünme, problem çözme, iletişim becerileri ve estetik anlayışını geliştirebilmeli, etkili kullanabilmelidir.

Öğrencilerin bedensel, zihinsel, dilsel, duygusal, kültürel faklılıklarına, ilgi ve gereksinimlerine ilişkin anlayışını öğrencilerin öğrenmesini desteklemek ve daha ileriye götürebilmek için kullanmalıdır.

Öğrencilerin kazanımlarını sürekli artırmayı amaç edinmeli, özgüvenlerini kazandırabilmelidir.

Kendisini sürekli yenileyebilmeli, mesleki gereksinimlerinin farkında olarak gerekli hizmet içi eğitim, toplantı ve seminerlere katılmalı, alanı ile ilgili yayınları izleyebilmelidir. Bu tür organizasyonlara katkı sağlayabilmelidir.

İnsan psikolojisi konusunda uzman olmalıdır.

Öğrencilerin ilgi, beklenti ve gereksinimlerini dikkate almalı, farklı öğrenme biçimlerini göz önünde tutarak süreçleri öğrencilerle birlikte planlamalıdır.

Psikolojik ve fziksel boyutlarıyla birlikte öğrenme ortamlarını öğrencilerle birlikte düzenleyebilmelidir.

Sınıf içinde bireysel farklılıkları dikkate alarak öğretimi çeşitlendirebilmelidir.

Çağdaş bir liderlik özelliği olmalıdır.