Sadabad Paktı Anlaşması Neden Yapılmıştır Türkiye İçin Önemi Nedir

Sadabad Paktı Anlaşması Neden Yapılmıştır Türkiye İçin Önemi Nedir

Türkiye’nin, yurtta barış dünyada barış ilkesine bağlılığını gösterdiği bir girişimi olan Sadabat Paktı, 8 Temmuz 1937 tarihinde Tahran’da imzalanmıştır.

Buna göre devletler birbirlerinin iç işlerine karışmayacak, ortak sınırlara uyacak, uluslararası konularda istişare edecek, birbirlerine karşı saldırgan tutum ve davranış takınmayacak, anlaşmazlıkların çözümünde Kellog-Briand Paktı’nın esaslarına uyacaklardı. Altı ay öncesinden feshedildiği bildirilmedikçe beş yıl daha anlaşma uzatılmış kabul edilecekti.

Buradan da anlaşılacağı gibi pakt daha çok bölgesel anlaşmazlıkların giderilmesini sağlayan bir mahiyettedir. Ekonomik ve kültürel işbirliğine yer verilmemiştir.

İkinci Dünya Savaşı sonrasına kadar varlığını sürdüren Pakt, 1955 yılında Bağdat Paktı’nın kurulması üzerine önemini yitirdi. 1979 yılında Afganistan’da kurulan yeni rejim ve 1980 tarihinde başlayan İran-Irak Savaşı Paktı ortadan kaldıran gelişmeler oldu.

Türkiye için Sadabat Paktı, barışçıl dış politikası ve ülke güvenliği için Doğuda dostluk halkası kurmak istediğini göstermektedir.

İran ile ilişkiler gerek savaş sırasında gerekse sonrasında sınır bölgede yaşayan aşiretlerin yarattığı sıkıntılardan etkilenmiştir.

Türkiye’yi hem iç savaşa, hem de bölge savaşına sürükleyebilecek bir takım gelişmelere karşı Türkiye’nin toparlanarak hareket etmesi noktasında artık farklı kesimlerin bir araya gelmesi gerekiyor.

Sömürgeci yabancı güçlerin Türkiye üzerinde oyun oynamasını, bunların Türkiye’yi komşularıyla savaşa götürebilecek bir takım provokasyonlarını önleme adına çok önemli.

Batı denince Amerika ile Avrupa Birliği akla geliyordu. İngiltere’nin AB’den çıkmasıyla önümüzdeki dönemde İsrail-ABD ve İngiltere’nin desteklediği bir Akdeniz Birliği ortaya çıkacak.

Buna karşın bir Almanya-Rusya ittifakı Kuzey Birliğini oluşturacak.

Türkiye ise Merkezi devletler birliği oluşturabilir. Balkanlar, Ortadoğu, Kafkaslar, Orta Asya ile ortada bir merkezi birlik olarak dünya dengelerini değiştirebilir.

Yemen giderek bir Şii yapılanması içerisine giriyor. Ortadoğu’da, Irak, Suriye ve Lübnan’dan sonra Yemen’in de Şii dengelerine girmesi yeni sonuçlar doğuracak. Yemen de bütünüyle Şii yapılanması içerisinde yer alırsa, önümüzdeki dönemde, Suudi Arabistan’da bir iç savaş çıkabilir. Suudi Arabistan’ın da yarısı Şii yarısı Sünni ve bu savaş Arabistan’ı İran’la savaşa sürükler ve bu durum da, Ortadoğu’da çok ciddi bir savaş sürecini tırmandırır. Bunu önlemenin yolu Türkiye ile İran işbirliğidir. Bunu önlemenin yolu Atatürk’ün Ortadoğu’nun geleceği için düşündüğü Sadabad Paktı politikasıyla, yeni bir İran ile Türkiye çatışmasının önlenmesidir. Bölgede, yeni bir Şii-Sünni savaşının önlenmesi de buna bağlıdır.

Türkiye bu coğrafyada gücünü ancak Türk dünyasıyla ve İslâm dünyasıyla yakınlaşarak ve dayanışma içerisinde götürebilir.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir