UNICEF uyarıyor, araştırmalara göre 0 ila 3 yaş arasını kapsayan erken çocukluk döneminde çocukların tam potansiyellerine ulaşmaları açısından belirleyici bir dönem olduğu belirtiliyor.
Orta ve Doğu Avrupa ile Orta Asya’da çok sayıda ülkede çocukları kurumlara yerleştirme politikasına bel bağlanmaktadır.
Anne ve babalarından ayrılmış 1 milyon 400 bin çocuğun yarısı büyük ölçekli kurumlardadır. Tahminlere göre kurumlara yerleştirilen yaklaşık 30 bin çocuk 3 yaşın altındadır ve bu durum çocukların sağlıkları, gelişimleri ve gelecekteki yaşam şansları açısından riskli sonuçlar doğurmaktadır.
Kurumsal bakım altındaki çocuklarda bağlanma sorunları, gelişimde gecikme ve beyin gelişiminde yetersizlik gibi sorunların ortaya çıkması olasılığı daha yüksektir. Bir kurumda geçirilen her üç ay, çocuk gelişiminde bir aylık gecikme demek.
Hükümetler, en başta çocukların ailelerinden ayrılmalarını önleyecek yasal düzenlemelere ve politikalara başvurmalı, ayrılmayı en son başvurulacak çare olarak görmeli ve 3 yaşından küçük çocukların kurumlara yerleştirilmelerine son vermek üzere buna ilişkin katı kurallar getirmelidir.
Hükümetler ayrıca, çocukların hastanelerde ve doğumevlerinde terk edilmelerini önlemek için sağlık, eğitim ve sosyal refah önlemlerinden (sosyal transferler, sağlıkçı ve sosyal çalışanların eğitilmeleri dâhil) oluşan kapsamlı bir paketi uygulamaya koymalıdırlar. Engeli olan çocuklara yönelik gündüz bakımı ve ev ziyaretleri gibi kaliteli yerel hizmetlerin geliştirilebilmesi için mevcut kaynaklar yeniden yönlendirilmeli, alternatif aile ihtiyacı içinde olan çocuklar için de aile temelli bakım hizmetlerine kaynak ayrılmalıdır.
20 ülkedeki hükümet, anne-baba bakımından yoksun çocukların kurumlara yerleştirilmemesi ve çocuklarına daha iyi bakım sağlayabilmeleri için ailelere destek olunması yönünde bugünkü ve gelecekteki çabalarını aktaran bir açıklama yapmıştır.
Çeşitli ülkelerde umut verici uygulamalara tanık olunmaktadır. Bulgaristan, eylem çağrısının desteklenmesinde ön planda rol almıştır. Hırvatistan daha içerici bir sosyal politika benimsemiştir. Sırbistan bugün engeli olan çocuklara yönelik olarak topluluk düzeyinde hizmetler geliştirmiştir. Kazakistan temel sağlık hizmetlerinde sosyal çalışmacılar görevlendirirken Türkiye bakıcı aile sistemini yaygınlaştırmaktadır. Bu çalışmaların etkisi olarak 2012 yılından bu yana bölgede terk edilen bebek sayısında yüzde 10 azalma olmuştur.